Mô hình khai thác cát hiệu quả

Cuối năm 2014, UBND tỉnh đã ban hành quyết định “Quy định tạm thời quản lý khai thác cát sỏi ở lòng sông theo mô hình cộng đồng trên địa bàn tỉnh”, với 18 khu vực. Trong đó, ở sông Hương có 4 khu vực đã được quy hoạch; sông Bồ có 3 khu vực; sông Ô Lâu có 4 khu vực; sông Tà Rình có 4 khu vực; Khe Cạn có 2 khu vực… Đầu năm 2015, UBND TX Hương Trà đã có công văn gửi UBND tỉnh xin chủ trương và thành lập BQL khai thác cát sỏi lòng sông theo mô hình cộng đồng, với 5 BQL.

Qua đó, mô hình khai thác cát sỏi trên sông Bồ ra đời giao BQL khai thác cát, sỏi tập trung P.Hương Vân (TX Hương Trà) quản lý. Khu vực quy hoạch khai thác cách cầu Hiền Sĩ 150m về phía thượng nguồn đến bãi bồi thôn Lại Bằng (P.Hương Vân) dài khoảng 1,4km, diện tích khai thác khoảng 106.400m2; độ sâu khai thác bình quân 1,5m; trữ lượng khoảng 160 nghìn m3, thời gian cho phép khai thác từ 5 - 17h. Mô hình khai thác hiệu quả, đi vào nề nếp, không còn tình trạng khai thác trái phép.

Nhận thấy mô hình khai thác cát ở P.Hương Vân mang hiệu quả, đầu năm 2015, UBND huyện Phong Điền có tờ trình gửi UBND tỉnh xin thành lập mô hình khai thác cát cộng đồng. Khu vực khai thác cát rộng 2,4ha nằm ở khu vực ở bãi bồi Cổ Bi, xã Phong Sơn trên sông Bồ được tỉnh cấp phép cho HTX Sông Bồ quản lý và khai thác…

Ông Phan Ngọc Tuấn - Giám đốc HTX Sông Bồ, xã Phong Sơn cho biết, khi được cấp phép, HTX vận động nhiều hộ dân làm nghề khai thác cát “lậu” trên địa bàn gia nhập vào HTX. Đến nay, HTX tiếp nhận khoảng 40 chủ thuyền đăng ký khai thác cát sỏi, nhân viên HTX quản lý chặt chẽ, khai thác cách bờ 50m đúng theo quy định của UBND tỉnh, đóng đầy đủ các khoản thuế, phí theo quy định. Mô hình khai thác cát sỏi cộng đồng dù chưa chấm dứt được tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Bồ, nhưng cũng đã hạn chế được phần nào.

Quy hoạch để quản lý

Qua tìm hiểu, những khu vực được UBND tỉnh quy hoạch, ngoài một số đã cho phép các HTX quản lý, khai thác. Một số khu vực còn lại chưa được bàn giao quản lý khiến người dân, doanh nghiệp đã “nhảy” vào khai thác cát trái phép. Ở khu vực bãi bồi Khe Băng P.Hương Vân, TX Hương Trà đã được UBND tỉnh quy hoạch cách đập thủy điện Hương Điền về phía hạ nguồn 1km, chiều dài 2km, chiều rộng 60 - 70m. Khu vực này hiện chưa bàn giao quản lý khiến ông Châu Ngọc Dũng - Cty TNHH Châu Ngọc Dũng ngang nhiên khai thác cát trái phép (Báo Xây dựng gần đây đã từng phản ánh). Khu vực sông Tả Trạch, cách bến đò Gia Long về thượng nguồn 300m, điểm cuối phía thượng nguồn bãi bồi Thác Choong, chiều dài quy hoạch 6,8km, cách bờ mỗi bên 30m, chiều rộng khu vực lòng sông khai thác 30m… gần đây “cát tặc” vẫn lén lút khai thác cát sỏi trái phép. Ngoài ra, một số khu vực khai thác cát sỏi ở lòng sông theo mô hình cộng đồng đang bị “cát tặc” lộng hành khai thác trái phép.

Ông Nguyễn Xuân - Chủ tịch UBND P.Hương Vân cho biết, mô hình khai thác cát cộng đồng ra đời giúp nhiều hộ dân chuyên nghề khai thác cát có công việc làm ăn ổn định, không tham gia khai thác cát lậu gây sạt lở bờ sông như những năm trước đây. Mô hình quản lý tốt giảm bớt thất thu thuế tài nguyên, phí môi trường, tăng thu cho ngân sách cho địa phương.

Đại diện Sở TN&MT TT-Huế cho biết, mô hình khai thác cát cộng đồng nhằm quản lý tốt tàu thuyền khai thác cát, sỏi, tăng thuế tài nguyên. Tuy nhiên, nạn khai thác cát trái phép trên sông Hương, sông Bồ, sông Ô Lâu… vẫn chưa được ngăn chặn triệt để, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm những tàu thuyền khai thác cát trái phép.

Theo baoxaydung.com.vn