Châu bản gồm hơn 700 tập tài liệu gốc của 11/13 triều vua nhà Nguyễn, trong đó lưu bút tích phê duyệt của 10 vị Hoàng đế trên văn bản. Đây là khối tài liệu chứa đựng nhiều thông tin phong phú, đa dạng, có độ tin cậy cao, phản ánh đầy đủ mọi mặt các vấn đề của xã hội dưới triều Nguyễn trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, ngoại giao, an ninh quốc phòng, văn hóa, giáo dục, y tế…

Dưới triều Nguyễn, Châu bản là nguồn sử liệu quan trọng để biên soạn các bộ sử và các sách điển lệ chính thống như: Đại Nam thực lục chính biên, Đại Nam nhất thống chí, Đại Nam liệt truyện, Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ (chính biên, tục biên), Quốc triều chính biên toát yếu, Minh Mệnh chính yếu…

Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, Châu bản triều Nguyễn là các tài liệu hành chính của triều Nguyễn, triều đại cuối cùng trong lịch sử phong kiến Việt Nam từ năm 1802 đến năm 1945. Châu bản triều Nguyễn cũng là số ít các tài liệu trên thế giới lưu giữ bút tích các Hoàng đế phê duyệt chi tiết về mọi vấn đề của đất nước trên văn bản; Châu bản triều Nguyễn phản ánh toàn bộ đời sống xã hội Việt Nam giai đoạn từ đầu thế kỷ 19 đến giữa thế kỷ 20, đặc biệt là quá trình biến đổi từ một xã hội thuần phong kiến sang phong kiến nửa thuộc địa qua cuộc xâm lăng của thực dân Pháp…

Trong số các châu bản triều Nguyễn được lưu trữ, nhiều châu bản có nội dung liên quan đến các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Tư liệu này là bằng chứng hùng hồn về chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Những tài liệu trên cũng cho thấy chính sách và mối quan tâm lớn của triều đình nhà Nguyễn với vấn đề chủ quyền biển đảo.

Đây là Di sản tư liệu thế giới thứ 4 của Việt Nam, trước đó Mộc bản triều Nguyễn được công nhận năm 2007, 82 bia đá Tiến sĩ tại Văn Miếu Quốc Tử Giám (2010) và Mộc bản Chùa Vĩnh Nghiêm (2012).

HB