Bên dòng Như Ý có cầu ngói Thanh Toàn bắc qua, người dân Thanh Thủy từ già đến trẻ nhỏ đều rất say sưa với câu ca của hội bài chòi, trò chơi dân gian vui Tết mừng xuân truyền thống của làng.
Hội bài chòi rất đặc biệt. Người chơi ngồi trong các chòi tre lợp lá. Mỗi hội bài chòi gồm có 11 chòi, 5 chòi đặt hai bên, 1 chòi ở giữa, còn phía trên là bàn điều khiển.
Mỗi hội bài được chia thành 9 ván, mỗi ván người chơi phải đánh hết 5 quân bài. Kết thúc mỗi ván, người thắng sẽ được cắm một cờ vào chòi của mình và nhận một số tiền thưởng nho nhỏ.
Khi người hô thai (người rao bài) rao “Gió xuân phơ phất cành tre / Bà con cô bác lắng nghe bài chòi”… tức là ván bài bắt đầu.
Người rao bài cầm ống tre đựng những quân bài xóc xóc, đi quanh những chiếc chòi và hô bài.
Những câu ca tương ứng với những quân bài được người hô thai rao một cách đầy nhịp điệu, đầy thú vị. Ví dụ: rút trúng con “xưởng” thì người hô thai phải hô bài hát có chữ “xưởng”. Chẳng hạn, “Hồi nào đói rách có qua/ Bây giờ nên xưởng nên nhà thì lơ”, là con “sáu xưởng”. Tại các chòi, ai có con “xưởng” thì giơ lên. Người phát cờ sẽ mang một lá cờ đỏ đến trao cho người vừa trúng con “xưởng”.
Cứ thế, người hô thai tiếp tục rút bài và hô những câu ca vần vè khác. Tiếng hô, tiếng cười hòa lẫn vang cả xóm làng. Lũ trẻ cũng hùa theo những câu ca với người hô thai một cách thích thú, rộn ràng.
Bà Nguyễn Thị Lý, năm nay đã 75 tuổi, cho biết: “Người làng tui ai cũng biết và mê cái trò ni. Lũ trẻ đi làm ăn xa, đến Tết về quê lại tụ tập ra đây chơi. Đông vui lắm. Vì rứa, ca dao mới có câu: Rủ nhau đi đánh bài chòi / Để cho con khóc đến lòi rốn ra…”.
Nguồn Thanhnien online