Phong thủy vơí màu nước sông Hương và sông An Cưụ

Sông An Cưụ dài hơn 30km, là một chi lưu nôỉ danh của sông Hương, đã mang theo dòng chảy của mình những tố chất “di truyền” về tâm cảnh lẫn màu nước từ dòng sông mẹ. Vì thế cần nói về sông Hương trước.

Tính từ nguồn ra biển, sông Hương chỉ dài khoảng 100km, nhưng “kích thước lịch sử” của con sông này lại lớn hơn rất nhiêù lần con số âý – bơỉ các biến cố trọng đại xảy ra ở đôi bờ. Về vị trí phong thủy, sông Hương được chọn làm Minh đường của kinh thành Huế, là nơi “trăm dòng hợp phái, vạn nhánh qui về” (bách xuyên hợp phái – vạn hác triêù tông) như vua Thiêụ Trị ca ngơị. Có thể tham khảo thêm sách địa lý Tả Ao: “Trường thủy sở dẫn, trường sơn sở tòng, chân thị đại quý chi địa” (nước dài dẫn lôí, núi dài chạy theo, thực là đất đại quý). Cao Trung luận:

“Khi nước chảy chiêù nào thì sơn mạch đi chiêù đó nên gọi là nước dài dẫn lôí. Đó là điêù kiện nước tốt. Nêú có “dãy núi dài dài” đi theo “nước dài” nưã là điêù kiện tốt thứ hai. Nêú huyệt kết ở “núi dài” theo “sông dài” và “sông dài dẫn núi dài” thì chắc là cho huyệt kết lớn. Trái lại chỉ có một dòng nước nhỏ dẫn lôí và một chi sơn nhỏ đi theo thì chỉ là tiêủ địa”. Đã có những cuộc đất “đại quý” được các nhà địa lý chọn xây lăng mộ cho các vua Nguyễn.

Cũng có ngọn đôì thiêng của vương triêù như đôì Hà Khê, hoặc núi Ngọc Trản bên dòng (đã viết ở các kỳ trước). Ngay cả màu nước sông Hương cũng được Quốc sử quán triêù Nguyễn chép đến: “Hôì đâù quốc triêù ta, nước sông Hương đã chuyển sang màu đỏ và đục ngâù trong biến cố năm Giáp Ngọ 1774” – là năm tướng Hoàng Ngũ Phúc từ phía Bắc kéo quân Trịnh tràn vào đánh chiếm Thuận Hóa, đâỷ chúa Nguyễn chạy lánh về đất phương Nam. Rôì cũng dòng Hương giang âý lại xanh trong tuyệt vơì vào “mùa hè năm Tân Dâụ 1801 lúc đại binh (của chúa Nguyễn Phước Ánh) tái chiếm lại thành đô – thiên hạ đêù cho nước sông đôỉ màu là điềm thái bình vâỵ” (Đại Nam nhất thống chí).

Sông Hương

Trên đoạn chảy qua khu vực kinh thành về phía hưũ ngạn (bờ nam sông Hương) có sông An Cưụ, được hình thành sau những chuyến vua Gia Long xa giá đến vùng Thanh Thủy xem xét địa thế, đoán định về phong thủy và triêụ các vị phụ lão địa phương đến hỏi việc lơị hại khi đào sông mơí. Ai nâý đêù đồng tình. Vua sai đào sông dẫn nước tươí cho hàng ngàn vạn mâũ ruộng đất bị ngập mặn năm 1814 (Gia Long thứ 13) và làm đập ngăn nước mặn ở cưả Thần Phù.

Nhờ đâý vùng đất nam sông Hương khơỉ sắc, thuận lơị cho việc gieo câý, trồng trọt. Chính vì kết quả lơị lạc âý nên sau này vua Minh Mạng đặt tên sông là Lơị Nông và sai khắc hình ảnh của sông vào Cưủ đỉnh (Chương đỉnh). Tuy vâỵ dân chúng kinh thành Huế vẫn quen gọi tên cũ của sông là An Cưụ.

Cung An Định nằm bên bờ sông An Cưụ âý – một con “sông con” của Hương Giang vơí màu nước có “một chút gì trúc trắc”, tưạ những môí tình chợt đôỉ màu theo nắng mưa, mà ca dao ghi lại: núi Ngự Bình trước tròn sau méo – Sông An Cưụ nắng đục mưa trong – Vì thâỳ mẹ bên anh lắng đục tìm trong – Nên duyên chàng nợ thiếp cứ long đong rưá hoài… Được xây bên một dòng sông như thế, nên cung An Định dường như cũng “đẫm buồn” theo – và là nơi hoàng hâụ Nam Phương đã rơi nhiêù nước mắt.

Nước mắt của hoàng hâụ Nam Phương

Ngươì chứng kiến những giọt lệ đâù tiên của Nam Phương ở đó là ông Phạm Khắc Hòe (1) lược kể dươí đây. Nguyên sau ngày đọc Chiêú thoái vị vào trưa 30.8.1945, cưụ hoàng Bảo Đại nhận được công điện từ Hà Nôị gơỉ vào mơì ông làm cố vấn tôí cao cho chính phủ của cụ Hồ Chí Minh, ông nhận lơì và sắp xếp ra Hà Nôị.

Vào 6 giờ sáng 2.9, ông Phạm Khắc Hòe cùng Bộ trưởng Lê Văn Hiến đến cung An Định “xe chúng tôi đã vào đâụ ngay trước phòng khách mà trong cung vẫn tôí mò mò, im phăng phắc – chỉ nghe có tiếng gõ mõ niệm Phật từ trên lâù vọng xuống”. Lát sau hoàng hâụ Nam Phương trong sắc phục màu xanh da trơì, từ trong nhà đi ra cùng con trai là Bảo Long và ba con gái là Phương Mai, Phương Liên, Phương Dung, cưụ hoàng Bảo Đại“tơí hôn vợ, hôn các con vơí những lơì âu yếm bằng tiếng Pháp, đây là lần đâù tiên trong đơì mình, ông Vĩnh Thụy đi xa mà không ai tiễn đưa ngoài vợ con”.

Nam Phương vơí sắc mặt buồn “đưa tay trái lên cổ sưả lại sơị dây vàng đeo thánh giá lấp trong áo, tay phải cầm mùi xoa lau nước mắt” trong tiếng mõ tụng kinh của bà Từ Cung (mẹ Bảo Đại) từ “trên lâù vọng xuống đêù đêù buồn bã”. Cưụ hoàng “khóe mắt hơi ướt, nhưng miệng vẫn mỉm cươì, bế Phương Dung lên hôn một lần nưã, rôì bỗng nói to: Thôi đi!”. Bà Nam Phươngmở to mắt “nhìn theo như muốn níu ông chồng lại, nhưng ông này không quay lại”…

Nam Phương hoàng hâụ

Ra đến Hà Nôị, cưụ hoàng ở tại biệt thự dành riêng cho cố vấn chính phủ số 51 đại lộ Gambetta, tức số 51 Trần Hưng Đạo sau này. Chính ở đó, khoảng 10 ngày sau, khi ông Phạm Khắc Hòe đến thăm vào một đêm trăng đẹp, bỗng thâý “trên đâù câù thang có một ngươì đàn bà đang bước rất nhanh”.

Ông chạy theo, nhưng lên đến gác thì “chỉ còn phảng phất mùi nước hoa”của vũ nữ Lý Lệ Hà. Những lần sau cũng vâỵ, môĩ khi ghé lại biệt thự của cưụ hoàng, lần nào ông Hòe cũng gặp những ngươì hào nhoáng đi ra đi vào trong phòng khách và từ trong đó vọng ra “tiếng mạt chược lọc cọc, tiếng cươì nói ầm ĩ, có cả tiếng đàn bà” nưã.

Vào một buôỉ trơì vưà sập tôí, bất ngờ Bảo Đại tự lái xe đến chỗ ở của ông Hòe nói: “Hôm ra đi, tui chỉ mang theo có một nghìn bạc, nay tiêu hết cả rôì. Tui muốn nhờ ông về Huế đưa cái thư này cho “ngài hoàng” (tức hoàng hâụ Nam Phương) lâý một ít tiền đưa ra cho tui”. Cầm thư về Huế, ông Hòe đến trước cung An Định vào 8 giờ rươĩ sángmà “tòa nhà này vẫn không có một cánh cưả nào mở, sân ngập lá rụng, tường mốc rêu xanh, tôi bấm chuông và lên tiếng gọi mâý lần, trong nhà vẫn im phăng phắc, không ai trả lơì”.

Định quay về, ông chợt thâý hoàng hâụ Nam Phương từ phía Bến Ngự xuống…Vào phòng khách, bà Nam Phương mở bức thư viết bằng chữ Pháp trên ba trang giâý màu xanh ra xem. Xong, bà ngẩng đâù lên “nhìn tôi vơí hai giọt nước trong suốt trong đôi mắt – môi bà run run như muốn nói một điêù gì (…) bà đứng vụt dâỵ trào nước mắt ra”…

Chiêù hôm sau, ông Hòe quay lại cung An Định lúc 16 giờ, bà Nam Phươngđã có mặt chờ sẵn ở phòng khách vơí “bộ mặt buồn thiu, nhưng vẫn cố làm ra vẻ bình tĩnh” – để rôì vào câu chuyện ngay sau đôi lơì hỏi han: “Tôi muốn ông cho biết tất cả sự thật về việc ông Vĩnh Thụy mê con Lý”. Ông Hòe trả lơì rất tiếc là mình không biết rõ chuyện âý, chỉ nghe ngươì ta nói cưụ hoàng “có mèo tên là cô Lý”. Bà Nam Phương chăm chú hỏi:

“Ông có biết con Lý nhiêù không? Và con âý ngươì như thế nào?”. Ông Hòe đáp chưa thâý mặt bao giờ, song nghe đồn cô âý đẹp. Tiếng “đẹp” làm hoàng hâụ “đỏ mặt lên ngay”. Qua các lần gặp gỡ âý, ông Hòe nhận định: “tôi thâý bà biết rất rõ mọi mặt sinh hoạt của ông Vĩnh Thụy (cưụ hoàng) ở Hà Nôị – điêù âý bà Vĩnh Thụy (Nam Phương) chỉ có thể đạt được qua một mạng lươí săn tin và thông tin thành thạo và trung thành vơí bà ta. Tất nhiên, những tin tức càng cụ thể bao nhiêu, càng làm cho bà ta đau khổ, uất ức bâý nhiêu”.

Trong lần gặp tiếp theo, Nam Phương đã rút hai tờ bạc ngân hàng Đông Dương loại 500 đồng giơ lên cho ông Hòe thâý rôì “bỏ trở lại vào giưã những tờ giâý màu hồng đặc sệt chữ Pháp dán lại” đưa cho ông Hòe. Chẳng biết hoàng hâụ viết gì trong thư âý. Thư đến tay cưụ hoàng, thì ngày 16.3.1946 (khoảng 6 tháng sau khi ra Hà Nôị), cưụ hoàng sang Trung Quốc, sau đó qua Hồng Kông cùng ngươì đẹp Lý Lệ Hà – để lại hoàng hâụ Nam Phương vơí nôĩ lòng chua xót ở cung An Định xa vơì…

Hoàng hâụ Nam Phương, hoàng tử Bảo Long, Đức Từ Cung thái hâụ, vua Bảo Đại

Biết rõ môí quan hệ thắm thiết của chồng mình vơí cô Lý, hoàng hâụ vơí tư thế của một “ngươì chị” đã viết một bức thư gơỉ “em Hà” mà hơn 50 năm sau Lý Lệ Hà vẫn còn giữ, như sau: “Em Lý Lệ Hà thân quý. Chị ở xa đức cưụ hoàng hàng mâý vạn dặm trùng dương, nhưng chị biết rằng em đang hết lòng hết sức chăm sóc cưụ hoàng ở Hồng Kông. Chị câù mong lịch sử mai đây không buông rơi cưụ hoàng, còn gặp lại nhau. Đức Từ Cung thái hâụ và chị trọn kiếp nhớ ơn em. Chị Nam Phương”.

Bức thư trên được nhà văn Lý Nhân Phan Thứ Lang (Phan Kim Thịnh) trích dẫn từ hôì ức của Ngọc Giao (2) và in lại trong cuốn Bảo Đại – vua cuôí cùng triêù Nguyễn (NXB Đà Nẵng 2004). Còn Lý Lệ Hà đã nói gì về môí tình của mình vơí Cưụ hoàng?

Không một ông vua nào có tiền trong túi

Lý Lệ Hà kể: “Lão ta rất buồn (Lệ Hà lúc nào cũng gọi cưụ hoàng Bảo Đại là “lão ta”). Lão ta chỉ thở dài, không nói năng gì hết. Ăn uống, cho gì nhận cả không hề kêu ca, nhăn nhó. Ngày âý là 30 tết âm lịch. Lão ta, càng lì lợm, ra bao lơn (của biệt thự 51 Trần Hưng Đạo – Hà Nôị) đứng nhìn xuống phố. Lão khẽ vỗ vai tôi: “Buồn lắm Hà ơi! Biết làm sao được bây giờ?” (…) Rôì Lý Lệ Hà kéo cưụ hoàng đến đền Ngọc Sơn làm lễ giao thưà. Qua câù Thê Húc chật nức ngươì, vào tơí trấn Ba Đình, cưụ hoàng bảo Hà vào đốt một nắm hương đem ra, rôì trịnh trọng quay mặt về hướng Nam khấn lạy. Đến chân Bút Tháp thâý có ông thâỳ bói, chẳng biết mù thật hay mù giả, bảo hãy xem “cho lão”:

“Lão vua không chịu đưa bàn tay ra, sợ bẩn – mình phải nài ép, kéo bàn tay lão đặt vào tay ông thâỳ – ông mù này, vưà nắm bàn tay mềm nhũn như bông (của Cưụ hoàng), giọng ông thêù thào rất nhỏ: “Ngài là quý nhân – tôi không muốn nói gì hơn – chỉ xin thưa rằng ngài sắp đi xa, xa lắm”. Không lâu sau đó, cưụ hoàng cùng Lý Lệ Hà đi xa thật, tơí đất Hồng Kông giàu có mà hoàn cảnh lúc đó của hai ngươì thật quá bi đát:

“bơỉ không có nhiêù tiền nên lão và mình thuê một khách sạn tôì tàn (…) có một đôi lần thâý lão quá buồn mình dắt lão vào cái bar nho nhỏ, loay hoay tìm một cái bàn tôí tăm, kín đáo. Thế mà, chưa kịp ngôì, làm sao mà ban nhạc bar nhận ra cái bộ mặt râù rĩ của ông vua xa nước.

Tức thì một bài “valse royale” (bài nhảy nghênh giá, theo phong tục phương Tây). Ban nhạc sống vô cùng trang trọng chơi bài đó, đồng thơì ông chủ khách sạn bước ra cúi rạp đâù, cung nghinh vị phế vương (…) ngôì mâý phút, mình kéo lão rơì phòng nhảy ra đường, mình toát mồ hôi lạnh, sốt ruột vì món tiền vưà phải xổ ra trả giá chai sâm banh thượng hạng và tiền thưà trên dĩa “đức Vua” rộng thưởng cho ban nhạc.

Đói quá, trong túi mình không còn lâý một xu, lão thì chẳng bao giờ có một tí tiền. Thì vào thơì xưa cũng vâỵ, chưa có một ông vua nào có tiền trong túi. Nhưng khủng khiếp nhất là phải nhịn đói, đôị rét, bò được về tầng thứ 13 của khách sạn…” (3).

Cung An Định

Khi đó, hoàng hâụ Nam Phương vẫn sống âm thầm ở cung An Định mà theo ngươì đơì tên gọi âý thơì mơí khánh thành mang một ý nghĩa tốt đẹp, an vui, đại định – nhưng về sau ngươì ta nhắc đến vơí ý nghĩa khác, thành nơi “an bài” theo “định mệnh” của hoàng hâụ cuôí cùng triêù Nguyễn. Kể cả sau ngày ra nước ngoài, định mệnh vẫn buộc bà phải chứng kiến môí tình mơí của chồng mình vơí một vũ nữ xinh đẹp – còn sâu đậm hơn cả Lý Lệ Hà năm xưa nưã…

Theo Tạp chí Duyên Dáng Việt Nam