Vở diễn “Dưới bóng đa huyền thoại” do tác giả Lê Thế Song viết kịch bản tuồng dưới ý tưởng từ kịch bản văn học “Ngôi đền ma ám” của đạo diễn Chua Soo Pong. Đây cũng là tác phẩm đã được chuyển thể sang nhiều loại hình nghệ thuật và cũng đã được biểu diễn tại nhiều nhà hát ở Nhật Bản, Trung Quốc, Singapore và Vương quốc Anh... Nhưng đây là lần đầu tiên tác phẩm được chuyển thể sang nghệ thuật tuồng. 

Cốt truyện dựa trên một câu chuyện mang nhiều yếu tố kinh dị nhưng khi thể hiện ở Việt Nam, tác giả Lê Thế Song đã biến tấu câu chuyện và nhân vật mang tính dân gian huyền thoại cho phù hợp với loại hình nghệ thuật tuồng. Cùng với đó, trong lần hợp tác này Nhà hát Tuồng Việt Nam đã mời những tên tuổi uy tín sáng giá của nghệ thuật tuồng để cộng tác đó là hoạ sĩ, NSND Lê Huy Quang; nhạc sĩ, NSƯT Trần Vinh. Bên cạnh đó dàn diễn viên đều là nòng cốt chủ lực của đoàn 1 Nhà hát Tuồng như NSND Ánh Dương, NSND Hồng Khiêm, NSƯT Minh Tâm, các nghệ sĩ đạt danh hiệu tài năng trẻ Lộc Huyền, Trần Văn Long, Tống Xuân Tùng… 

“Dưới bóng đa huyền thoại” là câu chuyện xoay quanh một cây đa đã được nhân cách hóa, cành đá, lá đa, thân đa đều có linh hồn và sắc thái, tình cảm riêng. Tuy nhiên, sau một biến cố, thần đa bị tên đà độc và hoán đổi những nhân vật sống trong cây đa phục vụ mục đích hút máu người để tăng quyền lực trở thành bá chủ thiên hạ. Trước sự tàn ác của tên tà độc, một cô gái giàu lòng nhân hậu cùng chàng trai do con chim khổng tước biến thành đã can đảm chống lại nhưng do không cân sức nên chàng trai đã dùng trái tim mình nung đỏ thành thanh gươm để diệt trừ tên tà độc. Sau cuộc tranh đấu, chàng trai và cô gái đều chết. Nhân dân đã xây dựng ngôi đền tưởng nhớ công lao của hai người và thần đa. Thông điệp chính của vở kịch là cái thiện luôn chiến thắng cái ác, người tốt sẽ không bao giờ lợi dụng người khác để làm điều có lợi cho mình. Người tốt cũng sẽ không bị cái đẹp bên ngoài quyến rũ mà luôn hướng về vẻ đẹp bên trong...  

 Theo tác giả Chua Soo Pong, ở phiên bản “Việt hóa” vở diễn không chỉ có sự đầu tư về nội dung mà còn hết sức chú trọng trong khâu thiết kế trang phục, hóa trang, sân khấu. Mỗi nhân vật được xây dựng đều có đặc trưng, khác biệt so với các nhân vật khác. Cũng theo tác giả, trong nghệ thuật tuồng, các vũ đạo, động tác thể hiện trạng thái tình cảm cũng như hoàn cảnh, ngữ cảnh đều rất rõ ràng, từ đó cảm xúc của diễn viên được bộc lộ rõ nhất. Âm nhạc sẽ kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Đặc trưng của tuồng Việt Nam có nhiều điểm giống Kinh kịch (Trung Quốc).

Ở Thái Lan, Indonesia cũng có loại hình nghệ thuật vừa múa vừa hát. Theo tác giả sau khi xem tuồng Việt Nam tại nhiều liên hoan sân khấu quốc tế, có thể chắc chắn rằng loại hình nghệ thuật này phù hợp với vở kịch hơn cả. Bản thân ông cũng hi vọng sự hợp tác lần này sẽ thổi luồng gió mới cho nghệ thuật tuồng Việt Nam.

Theo ông, để vở diễn thu hút giới trẻ đến với sân khấu truyền thống, đầu tiên chính là cốt truyện phải gần với tư duy của lớp trẻ cũng như tư duy của thời hiện đại. Chính vì vậy, nhiệm vụ của người viết kịch là làm thế nào để phù hợp với tư duy của lớp trẻ mà vẫn giữ được cái độc đáo của nghệ thuật tuồng truyền thống. Sau đó, vở diễn cần có cái tên hấp dẫn và thứ ba là trang trí sân khấu.

“Dưới bóng đa huyền thoại” là một vở kịch mang tính thần thoại, sân khấu có đôi chỗ ma mị, với nhiều kỹ xảo, chứ không phải sân khấu tĩnh. Việc quảng bá cho vở diễn cũng được chú trọng, pano được thiết kế hiện đại, hấp dẫn, thấy ngay được nét hiện đại trong sân khấu truyền thống. “Tôi cho rằng không cứ nghệ thuật truyền thống là phải dùng âm nhạc truyền thống mà cần có sự thay đổi, nhiều bối cảnh âm nhạc cần có tiết tấu nhanh, phù hợp với giới trẻ” - tác giả Chua Soo Pong chia sẻ. 

Còn theo NSND Ánh Dương, Trưởng đoàn biểu diễn 1 Nhà hát Tuồng Việt Nam: “Chúng tôi rất vui nhưng cũng rất lo lắng khi làm việc với một đạo diễn là người nước ngoài. Chúng tôi được biết đạo diễn là một người có kinh nghiệm và đã dàn dựng thành công trên sân khấu truyền thống của nhiều quốc gia, chắc chắn ông sẽ có một lối dàn dựng giúp cho tuồng của Việt Nam hội nhập với ngôn ngữ nghệ thuật quốc tế”. 

Được biết sau khi hoàn thành, vở tuồng “Dưới bóng đa huyền thoại” sẽ được mời sang biểu diễn tại Singapore vào tháng 8/2017 và tham dự Liên hoan Sân khấu thế giới tại Canada năm 2018.

Nguồn: Minh Quân - ĐĐK