Họa sĩ Trần Tuấn Long chia sẻ, không phải vì việc UNESCO công nhận danh hiệu Di sản cho Tín ngưỡng thờ Mẫu mới khiến anh quan tâm tới không gian của Đạo Mẫu trong hội họa của mình, mà đã từ rất lâu, cách đây gần 20 năm, anh đã bị mê hoặc bởi những khoảnh khắc mê hồn của sắc diện các giá hầu đồng.

Trong các bộ môn nghệ thuật dân gian tại Việt Nam, giữa chèo, quan họ, cải lương, hát xoan… thì nghi thức hầu đồng của tín ngưỡng Thờ Mẫu được thừa nhận có phần muộn màng nhưng lại chứa đựng tư liệu sống cổ kính phong phú nhất. Ở đó, người ta nhìn thấy khía cạnh tâm linh, nghệ thuật diễn xướng, âm nhạc, phục trang, nghệ thuật sắp đặt… cùng hòa quyện. Các thanh đồng lần lượt trải qua các vai khác nhau, hóa thân thành những Ông Hoàng, Bà Chúa và cảm nhận được những uy quyền vô hình từ cõi trời cao đang tiến nhập vào bản thể. Sự thăng hoa đã đến một cách thật tự nhiên vào con người qua các vũ điệu, nghi lễ cúng tế, trong tiếng nhạc và những bộ trang phục sặc sỡ, tất cả điều đó đã tạo nên sức cuốn hút diệu kỳ của tín ngưỡng dân gian này với con người.

Với chất liệu sơn mài, qua mỗi tác phẩm, người xem nhận ra không gian của các gian điện thờ ở đâu đó đang vào mùa hội, cũng nhìn thấy ở đó một thế giới tâm linh đa sắc và có phần hoang dại của người Việt. Trong tranh của Trần Tuấn Long, người xem sẽ bị hút hồn vào những ngọn lửa thần thánh được bao phủ quanh nhân vật. Lửa bập bùng khơi lên lòng nhiệt thành tín ngưỡng, lửa dẫn dắt nhãn tuyến để đưa con người vào niềm say mê thuần thành với các cõi trời cao...

Triển lãm kéo dài tới 15-3, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam số 66 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội.

Theo Mai An – SGGPO