“Đất và người” là cuộc thi ảnh dài hơi, do báo Nông thôn ngày nay lần đầu tiên tổ chức, nhưng đã thu hút sự hưởng ứng đông đảo từ các tay máy chuyên nghiệp và không chuyên cả nước. Một bất ngờ thú vị nhất, là 400 ảnh bộ và ảnh đơn của các tay máy nghiệp dư thuộc thành phần “đặc biệt” (khuyết tật, dân tộc ít người, học sinh tiểu học và THCS dân tộc ít người có độ tuổi từ 10 đến 15...) được khai thác từ nguồn đối tác Viện Nghiên cứu kinh tế xã hội và Môi trường (ISEE) và Oxfam, lại gây cho BGK nhiều xúc động. Vì sự mộc mạc, chân tình trong cách kể chuyện, từ góc nhìn của chính người trong cuộc chụp về người thân, về gia đình mình, về những câu chuyện nhỏ xung quanh mình.

Với ảnh báo chí, nhất là ảnh bộ, phần lời (caption) của ảnh hết sức quan trọng, nhiều khi là chiếm đến 40% thành công của ảnh. Ở cuộc thi này, các tác giả dự thi đã dành thời gian thỏa đáng cho viết lời dẫn và nhiều bộ ảnh như “Mẹ tôi” - giải nhì - của Lê Thị Ngân (Hội người khuyết tật Ba Vì, HN) gây xúc động phần lời. Tuy nhiên, nhiều khi ảnh không tới thì phần lời hay mấy cũng không được - như ảnh chụp 1 cô giáo khiếm thị đang cảm nhận vẻ đẹp bông hoa bằng đôi bàn tay. Hoặc một tác giả ví ô gạch trên tường như ô cửa cuộc đời lại hơi “văn vẻ” quá trong khi ảnh còn non. Bộ ảnh giải nhất “Đám cưới với rượu, nước, nhọ và bùn” của tay máy nghiệp dư Trần Tuấn (Lai Châu) ghi lại một đám cưới với tục lệ cổ xưa lạ lẫm của người Mảng ở Lai Châu. Một bộ ảnh với những cú bấm máy động, chớp khoảnh khắc đắt, mang tính báo chí cao, đã thể hiện sinh động một nét văn hóa đặc sắc của dân tộc thiểu số, đã giành sự đồng thuận rất cao của BGK.

Ảnh đơn bao giờ cũng khó. “Nhành lan rừng trên đường về bản” của Trịnh Thu Nguyệt (Đà Nẵng) - giải nhất - ăn ở câu chuyện giản dị, nhân văn, ở hình ảnh quen thuộc cây cầu tre lắt lẻo, gập ghềnh điển hình cho giao thông khó khăn ở vùng sâu, vùng xa. Ảnh “Mùa cấy” - giải nhì của Nguyễn Công Hùng (Đà Nẵng) - có sự thú vị ở khoảnh khắc sinh động trên cánh đồng, người cha vừa cõng con vừa cấy lúa (khác với hình ảnh quen thuộc mẹ cõng con), bố cục chặt.

Cũng tiếc cho một số bộ ảnh nếu đầu tư công phu hơn, ý tứ mạch lạc hơn như “Bé Giàu” hay “Đàn ngựa cứu người” thì hẳn sẽ thắng cao hơn là giải khuyến khích. Sự mới mẻ trong đề tài và độc đáo trong thể hiện, nỗ lực dấn thân của tác giả, và ấn tượng tổng thể chung mạnh mẽ sẽ tạo nên những tác phẩm
xuất sắc.

Nguồn: Việt Văn - LĐ