Họ đã nói

Bà Katherine Muller -Marin, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO HN đánh giá:”Hội đồng Giám khảo các Giải thưởng Di sản 2013 đánh giá cao công tác trùng tu được thực hiện trong các ngôi nhà cổ ở Đường Lâm và đặc biệt ấn tượng khi biết rằng công việc trùng tu đã và sẽ tiếp tục có ảnh hưởng ngày càng lớn trong cộng đồng địa phương. Nhìn chung, các dự án được giải thưởng đều đạt đến những tiêu chuẩn kỹ thuật bảo tồn cao nhất, huy động được sự tham gia của cộng đồng, góp phần nâng cao năng lực và thúc đẩy công tác bảo tồn nói chung. Tại Việt Nam, trước sự lớn mạnh của hoạt động bảo tồn cũng như sự quan tâm ngày càng tăng của khối tư nhân đối với di sản văn hóa, UNESCO rất hy vọng rằng câu chuyện thành công của làng Đường Lâm sẽ là nguồn cảm hứng cho các dự án bảo tồn trong tương lai, tại Việt Nam cũng như trong khu vực”

Ông Kazuhiro Nishiyama, Chuyên gia cao cấp Cục Tài sản văn hóa, Bộ Văn hóa Nhật Bản nhận định: “Dự án bảo tồn làng cổ Đường Lâm dựa trên đề xuất hợp tác của Nhật Bản. Kiến trúc nhà cổ bằng gỗ của VN có nhiều điểm tương đồng với Nhật Bản nhưng bảo tồn ở đây không chỉ là bảo tồn các ngôi nhà gỗ mà là bảo tồn đời sống nông thôn của VN với nhiều nét như đời sống văn hóa, sinh hoạt hằng ngày của người dân...”

Ông Akira Shimizu, Phó trưởng đại diện Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản tại VN (JICA) : “Làng cổ Đường Lâm có nhiều cơ sở để phát triển du lịch, để bảo tồn và phát triển thì cần chú ý đến nghệ thuật kiến trúc, đời sống nông nghiệp, sự tăng trưởng dân số và phát triển cộng đồng... Giải thưởng này của UNESCO sẽ mở ra cánh cửa để Đường Lâm cũng như các làng cổ VN chiến thắng với những thách thức đang đối mặt”

Ông Nguyễn Quang Sơn, Bí thư Thị ủy Sơn Tây, TP HN khẳng định: “Làng cổ ở Đường Lâm là ngôi làng đầu tiên trong tổng số 9.000 làng được nhà nước công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia. Trong những năm qua, Đường Lâm tiến hành triển khai công tác bảo tồn, quản lý, giữ gìn và phát huy có hiệu quả các giá trị di sản”.

Đường Lâm đã làm gì?

Trong quá trình bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Làng cổ Đường Lâm, đã có nhiều tổ chức, đơn vị quan tâm đến giá trị văn hóa của làng cổ độc đáo này. Trong đó, làng cổ Đường Lâm luôn nhận được sự quan tâm, đầu tư, hợp tác của Chính phủ Nhật Bản mà đại diện là Cục Tài sản văn hóa Nhật Bản, tổ chức JICA Nhật Bản và Trường Đại học Nữ Chiêu Hòa.

Dự án đã trùng tu 5 ngôi nhà tại làng Đường Lâm trong tình trạng các ngôi nhà này đang xuống cấp nghiêm trọng, thậm chí là đối mặt với nguy cơ bị đổ sập.

Đã có 17 công trình di tích và nhà cổ đã được tu bổ, sửa chữa. Lượng khách du lịch trong và ngoài nước đến thăm tăng nhanh chóng Nếu năm 2008 là 3 vạn thì đến năm 2013 du khách đến với Đường Lâm là 13 vạn lượt khách.

Du khách đến với Đường Lâm ngày càng nhiều

Bài học

TS Nguyễn Thế Hùng, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, Bộ VHTTDL cho biết: “Trong thời điểm hiện tại, công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa làng cổ VN đang đối diện với nhiều thách thức như quá trình đô thị hóa, tăng trưởng dân số, thay đổi về mô hình sản xuất, phong tục tập quán... Bởi vậy, Giải thưởng mà UNESCO dành cho Dự án bảo tồn nhà cổ truyền thống tại làng cổ Đường Lâm là sự khích lệ quan trọng, thúc đẩy các dự án bảo tồn làng cổ Đường Lâm nói riêng và cũng như với các dự án bảo tồn làng cổ VN nói riêng”.

Được biết, đây là 1 trong 5 Giải thưởng về bảo tồn di sản văn hóa của UNESCO Khu vực châu Á - Thái Bình Dương mà VN đã nhận được những năm qua, trong đó có 4 giải thưởng cho các dự án bảo tồn di sản có sự đóng góp của các chuyên gia Nhật Bản, bao gồm: Dự án hợp tác bảo tồn phố cổ Hội An (2000); Dự án bảo tồn 6 kiến trúc nhà cổ tại các tỉnh Bắc Ninh, Quảng Nam, Thanh Hóa, Nam Định, Tiền Giang, Đồng Nai (2004); Dự án bảo tồn nhà thờ họ Tăng tại Hội An (2009); và Dự án bảo tồn nhà cổ truyền thống tại làng cổ Đường Lâm (2013). 

Nam Giao