Bút ký - Tản văn
Người đàn bà không có tên
14:55 | 26/07/2022

NGUYỄN QUANG HÀ
                   

Viết về bà mẹ anh hùng Nguyễn Thị Lớn, xã Thủy Dương (xã anh hùng) huyện Hương Thủy, Thừa Thiên Huế.

Người đàn bà không có tên
Tri ân các Mẹ Việt Nam Anh hùng ở Hương Thủy - Ảnh minh họa (Báo TTH)

Chị Lớn bị bắt bị tra khảo, được tha lại bị bắt... Chuyện như cơm bữa, như lẽ thường tình ấy bà con xã Mỹ Thủy (nay là xã Thủy Phương) chẳng ai lạ lùng gì, cũng chẳng ai cần để ý gì.

Mọi người chỉ nhớ lần chị bị bắt sau cùng vào năm 1963. Như thường lệ, trước mỗi lần có trận đánh lớn, cơ sở ta ở trong xã Mỹ Thủy đi vận động bà con người góp tiền, người góp gạo, nhiều ít tùy tâm để mua thuốc men, bông băng, thực phẩm giúp đỡ cho bộ đội về quê mình đánh giặc.

Không ngờ lần ấy có kẻ phản bội, góp tiền mua gạo xong, hắn đi báo cáo cho cảnh sát. Mười người bị bắt liền một lúc. Kẻ chỉ điểm khai ngay chị Lớn là người cầm đầu.

Khỏi phải nói, chị bị tra tấn đủ mùi: tra điện, tàu lượn, tàu bay... Nhục hình không làm chị hé răng, chúng tưởng tra tấn sẽ làm chị khiếp sợ, nên chúng chia mái tóc dài, đen óng ả của chị ra làm từng lọn nhỏ, rồi cột vào cánh quạt máy. Chúng bấm nút cho quạt chạy. Từng mảng da đầu chị bật tung, máu loang chảy xuống ướt đẫm áo quần.

Chị Lớn càng im lặng hơn.

Tức giận vì bị thất bại trước lòng kiên trung của người đàn bà, tên mắt lồi, từng vỗ ngực được đi huấn luyện tận Đài Loan, hắn trực tiếp ra tay.

Hai ngón độc địa của hắn được trổ tài. Hắn đẩy chị vào phòng gỗ hẹp. Bốn bức tường tua tủa đầu đinh nhọn hoắt.

Đứng trong bức tường ấy đã là một sự đe dọa.

- Có khai không ? Tên mắt lồi hỏi.

Im lặng.

- Có khai không ? Một... hai... ba...

Sự bất lực dồn hết vào cây gậy nham nhở nện tơi bời vào thân thể chị. Chị ngã vào tường bên này, quật mình vào tường bên kia. Đòn đau cộng với đinh đâm, xé toác da thịt. Máu trên người chị lại chảy.

Vẫn không moi ở chị Lớn được một lời, tên mắt lồi trổ tiếp món tàn bạo nhà nghề. Những ngón tay cứng như thép của hắn chộp móc vào xương cụt chị. Đau quá, lưỡi chị thè ra, máu ở miệng, máu ở mắt, ở tai đều ộc ra. Chị Lớn ngã vật xuống đất, bất tỉnh.

Vào một trận đòn tiếp sau nhiều trận đòn, tên mắt lồi ngừng tay xả hơi lấy sức. Trong lúc nó chủ quan, lơ là, chị Lớn vồ lấy cây gậy bên chân tên mắt lồi, nhanh như cắt, quật cây gậy ấy lên đầu hắn. Tên mắt lồi bị ngã gục, máu chảy lênh láng. Bọn đàn em của mắt lồi ập vào, trói gô chị lại, bỏ chị vào cũi sắt chở thẳng lên nhà lao trên Huế.

Hai năm sau, vào một buổi sớm, chiếc xe bịt bùng từ Huế chạy về, đến ngã ba Mỹ Thủy, dừng lại, vất từ trên xe xuống một xác người lăn lóc trên vệ đường. Chiếc xe chạy đi. Bà con xúm lại xem. Cái xác kia không ai khác, chính là chị Lớn. Thấy chị còn đang thoi thóp thở, bà con Mỹ Thủy người góp gạo, kẻ góp công, góp tiền chạy chọt lo cho số phận của chị.

Chị sớm sống lại. Nhưng người ngơ ngác như mất hồn. Từ đấy, như một người điên, vô cảm, chị đi lang thang. Nắng, mưa, giông bão, ngày nào cũng như ngày nào, mở mắt là chị Lớn mình trần, quần áo vá trăm mảnh xắn đến tận bẹn, chị đi. Tắt qua đồng, lội dưới ao, đạp lên bùn rác, băng qua núi đồi, lên Huế, về Phú Bài... Chị đi suốt ngày, có khi suốt đêm không nghỉ, đầu trần, đội mưa đội nắng, như không biết có trời đất gì nữa.

Người gọi chị là Mụ Điên, kẻ gọi chị là Mụ giả điên, đứa bảo chị là Cộng sản ngụy trang trá hình, phải cảnh giác, phải trừng trị. Không ít kẻ được giao việc theo gót chị, nhưng chả moi được gì ở "người đàn bà điên ấy".

Một hôm trời nắng chang chang. Bọn lính tráng và công an vào ăn ở quán bên đường xã Mỹ Thủy. Thấy chị, tên chi trưởng công an định làm phách với đàn em. Gọi chị lại hỏi:

- Đi mô ?

- Đi chơi - Chị đáp.

- Chơi với ai ?

- Với Cộng sản.

Câu nói của kẻ điên chọc tức máu kẻ quen thói hà hiếp. Hắn chỉ vào túi vải chị mang trên vai, hỏi:

- Cái chi ?

- Của quý.

- Mở ra xem.

- Xem chi vô duyên vậy.

Nhìn trong mắt chị có vẻ muốn tìm đường trốn, tên chi trưởng cảnh sát rút súng ngắn lên đạn cái "roẹt", chỉ vào chị ra lệnh:

- Mở ra.

Đường cùng, chị rụt rè bước tới bàn hắn, cởi nút, mở túi, vụt một cái, chị đổ cả túi lên mặt bàn: rác rưởi, giấy lộn, đồ hôi thối nhớp nhúa theo gió bay tung, tấp vào đầy bàn ăn. Thức ăn thơm tho bỗng hôi rình. Cả quán ăn được bữa cười chảy nước mắt.

Tên chi trưởng xấu hổ, đánh chữa thẹn:

- Mụ này điên thật, bay ơi.

Hắn la lối quát tháo đuổi chị đi:

- Đi cho khuất mắt, đồ bẩn thỉu.

* * *

"Người đàn bà điên" cứ đi như thế cả chục năm trời. Những người biết chị không điên chút nào, đó là các đồng chí của chị. Chị đi do thám, đưa công văn, chỉ thị, giấy tờ thượng khẩn. Chị là trung úy biệt động thành Huế.

- Xưa đi xem tuồng, nhớ tích "Tam nữ đồ vương", mê cô gái giả điên vượt qua cửa ải, tôi bắt chước - Chị nói.

Chỉ có người đàn bà chồng chết trong kháng chiến chống Pháp, con trai là liệt sĩ hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ, chị mất tất cả, chỉ còn đất nước này, khát vọng độc lập mới cho chị đủ sức lực để chịu đựng biết bao khổ ải để giữ vững ý chí của một người dân yêu nước.

Chị không còn chồng, mất cả con, đến cả cái tên chị cũng không có cho hàng xóm gọi. Thấy chị cao to, khỏe mạnh, vạm vỡ, sừng sững, to lớn, lấy sự cao lớn, bà con gọi chị: chị Lớn, và thế là thành tên. Chị lấy ngay cái tên ấy để đặt cho mình: Nguyễn Thị Lớn.

Một người mẹ không tên đã trở thành bà mẹ anh hùng.

Năm nay mẹ đã 74 tuổi. Mẹ đi lại nhờ hai cây gậy, cầm hai tay bước từng bước một chậm chạp, điềm tĩnh.

Mẹ đã góp vào cho đất nước Việt Nam anh hùng một vóc dáng của mình.

N.Q.H
(TCSH73/03-1995)

 

 

Các bài mới
Lập công (24/07/2023)
Hoa ở Huế (23/06/2023)
Thư cuối năm (31/03/2023)
Các bài đã đăng
Mùa Hy vọng (28/01/2022)
Nhớ mùa (06/01/2022)
Khi mùa thu sang (28/09/2021)