Qua làn nước mờ dội xuống từ vòi hoa sen xuống đúng ngang phần cổ của người đàn bà trong bức ảnh, Nhan thấy rõ nét mặt đê mê của chị ta khi tự chụp mình trong tư thế riêng tư ấy. Trên khuôn mặt vuông chữ điền đang hơi ngửa ra phía sau, đôi mắt lim dim liếc ngang về phía camera, khuôn miệng rộng hé mở cùng với mớ tóc xõa xượi được buộc túm cẩu thả của chị khiến Nhan thậm chí có thể hình dung được điều gì đang diễn ra ở phần thân dưới của chị, nơi cú máy cắt ngang không thể hiện. Làn nước chảy thành dòng xuống bầu vú đã trễ vì tuổi tác của người đàn bà trong bức hình khiến Nhan cảm thấy nhột nhạt và ớn lạnh. Bức ảnh người đàn bà bán khỏa thân đã dễ dàng đẩy Nhan đến vùng giới hạn cảm giác riêng tư, thứ cảm giác mà Nhan chỉ thích thưởng thức cùng với anh - người đàn ông cô yêu nửa năm ròng trong bí mật. Nhan nghẹn ngào khi chạm phải cảm giác mơn trớn gợi dục ấy từ người đàn bà xa lạ trong bức hình. Và cô cay đắng nhận ra rằng, những thiêng liêng thần thánh của thứ ái tình cô thêu dệt nên với anh chỉ là điều huyễn tưởng. Cặp môi mỏng hé mở của chị ta như đang cười nhạo Nhan, cơ thể lõa lồ của chị ta đã thô bạo xâm chiếm cõi cảm giác riêng tư mà Nhan đã ấp iu cùng anh. Nhan rã rời, vứt cái điện thoại cùng hình ảnh người đàn bà xa lạ xuống nền nhà, mặc tiếng chuông điện thoại đổ dồn và màn hình nhấp nháy tên anh. Mấy phút trước đó, không hiểu ma xui quỷ khiến gì mà anh lỡ tay gửi bức hình ấy cho Nhan.

Từ hôm nhận được bức ảnh, Nhan đóng cửa ngồi lì trong căn hộ trên tầng áp mái của một chung cư nhỏ ở ngoại ô New York, bất chấp rằng việc đi ra đường, lang thang khắp hang cùng ngõ hẻm là đời sống của cô, nghề nghiệp và đam mê của cô - một nhiếp ảnh gia mới vào nghề. Cô ngồi trân trân hàng giờ đồng hồ, chỉ để nhìn vào bức ảnh người đàn bà bán khỏa thân xa lạ. Giờ thì cô biết, đó là một trong số những tình nhân của anh. Câu chuyện tình lãng mạn của hai người xa xứ cô đơn ở hai bờ Tây - Đông nước Mỹ mà Nhan tưởng lầm mình là nhân vật chính bỗng nhiên biến thành một bi hài kịch với một nhân vật lẽ ra không có vai bỗng nhảy xổ bất thình lình ra sân khấu không báo trước. Và Nhan ngậm ngùi nhận ra, trong vở bi hài kịch ấy, cô không còn là nhân vật chính nữa. Người đàn bà trong bức ảnh với những biểu cảm mạnh mẽ trong tư thế riêng tư và kiêu hãnh bởi hành động “tự sướng” kia mới là nhân vật chính. Nhan tắt điện thoại, từ chối nghe mọi lời giải thích từ anh, chỉ để ngồi nhìn chằm chằm vào nhân vật chính bất ngờ nhảy xổ vào câu chuyện tình của cô.

Nét mặt vừa đê mê trong cơn khoái cảm, vừa kiêu hãnh tự ngắm mình trong chiếc điện thoại để chớp lấy một bức hình “tự sướng” của chị bóp nghẹt tim Nhan, vì cô biết tất cả những biểu cảm riêng tư của người đàn bà trong bức ảnh chỉ nhắm đến một người, dành riêng cho một người - chính là người đàn ông Nhan đã tưởng đâu là của riêng mình. Nhan bật khóc tức tưởi, mắt vẫn không rời bức ảnh, như thể cô đang muốn đọ sức với ánh mắt liếc ngang của người đàn bà xa lạ. Ánh nhìn ấy vừa khoan sâu vào tâm can Nhan bao nỗi chua xót, bẽ bàng vừa như có ma thuật khiến cô không thể cưỡng lại được. Cứ thế, Nhan ngồi bất động nhìn chằm chặp vào đôi mắt lim dim của người đàn bà ấy như bị thôi miên, cảm thấy toàn thân bị đóng đinh buốt nhức. Ngồi chăm chắm nguyên một tư thế ấy cho đến khi kiệt sức, Nhan đổ gục xuống bàn nức nở.

Khóc cạn nước mắt, Nhan lại dấn thân vào cuộc hành xác cô độc của riêng mình. Giờ thì cô hiểu ra, gặm nhấm đau thương cũng là một cái thú, có thể đem đến niềm thống khoái tột cùng. Nhan đặt bức ảnh người đàn bà khỏa thân trước mặt, buộc đôi mắt mệt mỏi phải nhìn thẳng vào đó như một sự thử thách với cảm xúc và tinh thần của chính mình. Nhan nhìn sâu vào mắt chị ta bằng một cái nhìn kiên nghị đương đầu. Và cô bắt đầu thấy tội nghiệp cho chị ta. Khi người đàn bà ấy phơi bày da thịt mình ra trước camera một cách đầy hãnh diện, chắc chị ta không nghĩ gì đến những cơ thịt đã lỏng lẻo không mấy hấp dẫn của chính mình. Khi chị ta lim dim mắt mơ màng trong cơn say tình ái, chắc chị ta không tưởng tượng được rằng, người tình trong mộng của chị đang ấp ôm mộng tưởng với một cô tình nhân trẻ trung nóng bỏng khác. Khi chị ta gửi bức hình riêng tư với cả trời yêu đương mặn nồng này cho người tình, chắc chị ta không bao giờ có thể tưởng tượng được, nó lại lọt đến tay người khác. Xót xa thay cho người đàn bà ấy. Xót xa thay cho Nhan. Bức ảnh người đàn bà ấy đã đẩy Nhan vào một vùng tăm tối lầy lội của biết bao nhiêu cảm xúc hỗn mang. Cảm xúc nào rồi cũng thành vết cứa thương đau trong tâm hồn cô. Nhan bê bết tuyệt vọng trong cuộc đối đầu với người đàn bà xa lạ ấy. Cô tự hành xác suốt ngày này qua ngày khác bằng việc ngồi bất động dán mắt vào bức ảnh nhiều giờ đồng hồ liên tục. Chiếc máy ảnh - vật bất li thân của Nhan đã bị thế thân bởi chiếc điện thoại, trong đó có bức ảnh của người đàn bà khỏa thân.

*

Đó là một người đàn bà đẹp, nói chính xác ra thì chắc đã từng rất đẹp. Những dấu vết thời gian trên khuôn mặt đã mất đi vẻ thanh thoát và trên cơ thể bắt đầu xổ ra của một phụ nữ ngoại tứ tuần vẫn không làm tàn phai nổi nhan sắc của chị. Dường như, cái tư thế đặc biệt riêng tư và những biểu cảm nhục dục trên gương mặt người đàn bà ấy càng khiến chị có một vẻ cuốn hút đặc biệt. Nhìn đôi vai và cái cổ lớn vâm váp của chị, Nhan hình dung rằng, chị là một người cao lớn. Vệt da nâu do ăn nắng hình chữ V quanh cổ của chị khiến Nhan tưởng tượng rằng, chị ta hay mặc áo cổ Đức, cởi hai khuy áo đầu tiên. Sau những cơn choáng váng đầu tiên, Nhan cố gắng tự trấn tĩnh mình bằng cách ngắm bức ảnh người đàn bà bán khỏa thân xa lạ như ngắm một tác phẩm nghệ thuật nhiếp ảnh. Cô vận dụng hết mọi kỹ năng nhiếp ảnh chuyên nghiệp đã học được để lái trí óc mình vào một hướng khác, an toàn hơn cho cảm xúc của chính cô. Nhan bám víu vào những kiến thức về bố cục, ánh sáng, màu sắc, bối cảnh, chiều sâu... trong nghệ thuật nhiếp ảnh để ngắm bức hình, và càng ngắm, cô càng thấy nó đẹp.

Không gian phòng tắm hẹp và màu sắc sặc sỡ của mấy chiếc khăn cùng quần áo phía sau lưng người đàn bà tạo nên một cảm giác ấm cúng rất đời thường. Cánh cửa hẹp sơn trắng với tấm kính mờ vân hoa của phòng tắm bị cắt ngang vì góc máy hẹp có vẻ khiến cho bố cục bức hình trở nên lộn xộn. Phía góc phải tấm ảnh, một phần bồn rửa mặt nhô ra chiếm lấy diện tích chật chội của khuôn hình. Giữa tất cả những lổn nhổn đồ đạc, trong cái không gian chật hẹp mà bức ảnh mô tả, nổi bật lên hình ảnh người đàn bà trần truồng đang giơ cánh tay phải tự chụp hình mình dưới làn nước của vòi hoa sen. Có chị, bố cục bức ảnh trở nên hoàn hảo. Người đàn bà ấy kết nối và thổi hồn vào những vật dụng đời thường trong bức ảnh, khiến chúng không còn lộn xộn vô thức mà trở thành một cái phông rất sống động cho hình ảnh của chị. Không gian chật hẹp của phòng tắm với sự chen chúc của đủ loại đồ đạc cũng trở nên rộng mở khác thường bởi tinh thần tự do và tư thế kiêu hãnh của người đàn bà.

Bỏ qua thực tế rằng cơ thể đã bắt đầu xồ xề, làn da và khuôn mặt đã lộ rõ vẻ mệt mỏi của thời gian, bầu vú cũng đã trễ tràng vì tuổi tác, người đàn bà trong bức ảnh với cái cổ hất cao, mái tóc ướt nhẹp buộc túm sơ sài hơi ngửa về phía sau, nét mặt say sưa chìm đắm trong những biểu cảm riêng tư của chị toát lộ một niềm hãnh diện hồn nhiên khôn tả. Chị đang yêu và chị đang vô cùng hạnh phúc và mãn nguyện với tình yêu ấy. Trong tinh thần đó, người đàn bà đã giải phóng không gian của bức hình một cách ngoạn mục.

Nhan tự hỏi: vì sao một bức hình “tự sướng” được chụp một cách cẩu thả trong một không gian cẩu thả, với một cái camera tạm bợ lại có thể hoàn hảo đến vậy? Tại sao sau bao nhiêu ngày tháng cầm máy ảnh chuyên nghiệp, với ti tỉ kiến thức về nhiếp ảnh trong đầu, Nhan chưa bao giờ chụp được một bức ảnh có hồn đến thế? Có lẽ nào vì cô chưa bao giờ đạt đến được cái tinh thần tự do tuyệt đối như người đàn bà ấy? Thứ tự do bất chấp thời gian, tuổi tác, khoảng cách, thứ tự do chắc chỉ những người biết yêu thực sự mới có được. Lẽ nào, Nhan chưa thực sự biết yêu?

Trước khi dấn thân vào cuộc tình điên rồ lãng mạn với anh - người ở cách xa cô sáu giờ bay và 3 múi giờ khác biệt, Nhan đã từng yêu vài ba người. Tình yêu nào cũng đẹp và hoàn hảo ngay cả khi kết thúc. Nhưng cho đến khi biết anh và buông mình vào tình yêu nồng cháy của anh, Nhan mới biết đến một sự thật rằng, hóa ra sự không hoàn hảo lại dễ dàng dẫn con người ta đi đến tận cùng cảm giác yêu đương hơn cả sự hoàn hảo. Nhan chưa từng gặp anh - đó là điều không hoàn hảo mà trước đây Nhan không bao giờ chấp nhận khi bước vào chuyện ái tình. Nhưng anh thú vị và nồng nàn đến nỗi chỉ nói chuyện qua điện thoại với anh thôi cũng đủ khiến Nhan không cưỡng lại được việc phá bỏ những quy tắc hoàn hảo cô tự đặt ra cho mình. Nhan đã yêu anh bằng những nỗi lo sợ mơ hồ, bằng những chống chếnh của một kẻ chỉ biết sống bằng những quy tắc mà giờ lại bị rơi vào vùng bất quy tắc. Thứ men say ái tình chuếnh choáng mà anh trao cho cô dường như cũng chẳng thể nào khiến Nhan bứt hoàn toàn ra khỏi những ràng buộc lễ nghi, phép tắc mà cô đã được răn dạy từ bé. Có lẽ, anh đã thất vọng vì thứ ái tình rón rén ngại ngùng của Nhan. Có lẽ, vì thế, anh cần người đàn bà ấy - một người yêu anh hết mình, liều quên tuổi tác, giới hạn, thời gian...

Nhan đã hoàn toàn bị khuất phục trước bức ảnh người đàn bà khỏa thân xa lạ ấy. Cô biết, cô sẽ chẳng bao giờ đạt đến được cái thứ tinh thần tự do tuyệt đối của chị ta vì những mắc mớ của hàng trăm quy tắc cô đã tự đặt ra cho mình ngay từ thuở mới lớn, dưới sự trui rèn nghiêm khắc của gia đình. Cô đau đớn nghĩ đến những ngày tháng yêu đương nồng nhiệt với anh, với những xúc động mà cô nghĩ đã giúp cô thăng hoa trong những bức hình lứa đôi cô chọn chụp ngẫu nhiên trên đường phố. Hóa ra, cô đã lầm. Tình yêu của cô chẳng lớn lao như cô tưởng, và tình yêu của anh dành cho cô hóa ra cũng chỉ là một thứ tình chia chác của một gã đàn ông tham lam. Một lần nữa, Nhan lại đổ gục xuống bàn thổn thức, bên ngọn đèn chong suốt đêm. Mặt trời đang lên ngoài kia, gọi dậy những náo động đời thường. Nhưng trong căn hộ bé nhỏ của Nhan, phiền muộn và tuyệt vọng phủ lấp cô trong thứ bóng tối quánh đặc đáng sợ mà không tia sáng mặt trời nào xua tan nổi.

Những nỗ lực vượt thoát khỏi những cảm xúc riêng tư của Nhan dường như vô hiệu, vì khi cô đi đến tận cùng của mọi phân tích đánh giá về nghệ thuật nhiếp ảnh, cô lại đụng độ phải một sự thật hiển nhiên, rằng: người đàn bà trong bức hình ấy là một người đáng yêu và biết yêu. Chính tình yêu hồn nhiên của chị đã biến một bức ảnh “tự sướng” thành một tác phẩm nghệ thuật mà ngay cả một nhiếp ảnh gia như Nhan cũng thèm thuồng mơ ước. Chị ta mới là nghệ sĩ đích thật. Còn Nhan, bất kể đã mòn gót lang thang khắp nơi chí chốn chỉ để chụp ảnh, bất kể đã dụng công ngắm nghía từng góc máy và đặt bao nhiêu ý đồ vào từng bức hình, hóa ra, cô chỉ là một người tưởng nhầm mình là nghệ sĩ.

Trước niềm hạnh phúc được hiến dâng lộ rõ ngời ngời trên nét mặt người đàn bà trong bức ảnh, Nhan - người mà anh đã từng bao lần gọi một cách tôn thờ là “nữ hoàng trong mộng” lại hóa ra chỉ là một kẻ đáng thương chưa biết thế nào là niềm hạnh phúc dâng hiến. Cô đã yêu anh bằng một thứ ái tình kẻ cả - thứ ái tình của một người nắn nót lo âu. Ngay cả tình yêu mãnh liệt và hoang dại của anh cũng không đủ sức phá tan cái thành quách ngờ vực kiên cố Nhan tự xây nên quanh mình. Giờ thì Nhan hiểu rõ, vì sao anh lại cần có thêm người đàn bà ấy, ngoài Nhan. Giờ thì Nhan hiểu rõ, vì sao cô đã đổ bao nhiêu tâm huyết vào tất cả mọi bức ảnh, đã căn cơ từng góc máy mà vẫn chưa thể có được một tuyệt phẩm nào. Cô đã yêu và sống với đam mê của mình như một nữ tu chứ không phải như một người nghệ sĩ thực thụ. Những vỡ lẽ đắng cay ấy khiến Nhan ngã gục hoàn toàn, sau một tuần trời đương đầu với bức ảnh người đàn bà khỏa thân xa lạ.

*

Một sáng tháng bảy oi ả, khu ngoại ô yên tĩnh cách thành phố New York chừng 20 phút đi tàu bỗng náo động khác thường. Rất nhiều xe cảnh sát vây quanh lấy khu căn hộ chung cư nằm cuối đường Curtis. Cư dân trong làng thấy cảnh sát phá cửa một căn hộ sát tầng áp mái, nơi cư trú của một cô gái trẻ dễ mến người Á Châu, vẫn tự xưng là nghệ sĩ nhiếp ảnh tự do. Họ kháo nhau rằng, khi phá khóa căn phòng, chiếc radio nhỏ bên cạnh giường ngủ của cô gái trẻ ấy đang văng vẳng bài hát “If you go away” với giọng hát trầm buồn của Patricia Kaas. Hình như, chiếc radio đã tua đi tua lại bài hát ấy hàng chục nghìn lần cho đến khi người ta tìm thấy nó và xác cô gái trẻ. Cô treo cổ tự vẫn trong phòng tắm. Cảnh sát kinh ngạc nhìn thấy xung quanh xác cô la liệt những bức hình bán khỏa thân của chính cô gái, được chụp theo kiểu “tự sướng” bằng điện thoại. Hàng trăm bức hình được chụp cùng một tư thế, thoạt nhìn thì cứ tưởng là bản in hàng loạt của cùng một bức, nhưng nhìn kĩ lại thấy có vô số biểu cảm khác nhau trên nét mặt cô gái. Sau khi đã lục tung toàn bộ căn hộ của cô gái, cảnh sát ghi chú vào hồ sơ: không tìm thấy chiếc điện thoại chụp ảnh tự sướng.

*

Một năm sau, trong buổi triển lãm các tác phẩm nhiếp ảnh mang tên Nhan, do gia đình và bạn bè cô tổ chức để tưởng nhớ đến cô, series ảnh selfie của nữ nhiếp ảnh gia quá cố đã được công bố, gây choáng váng cho công chúng Mỹ. Trong những bức hình ấy, cô gái trẻ tự chụp mình trong tư thế đầu hơi ngửa về phía sau, mắt liếc ngang đau đáu nhìn về phía màn hình điện thoại phía bên tay phải, môi hé mở. Làn nước từ vòi hoa sen tia đúng phần hõm cổ, chạy thành dòng xuống hai bầu vú thanh tân. Sau lưng cô chẳng có gì ngoài bức tường gắn đá men trắng toát lạnh lẽo. Giới nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp đã coi series ấy là một tuyệt tác bởi những biểu cảm tinh tế và thứ cảm xúc cùng cực trong từng bức hình. Trong đôi mắt của nữ nhiếp ảnh gia quá cố xinh đẹp, họ nhìn ra một nỗ lực tuyệt vọng, một khát khao tuyệt vọng, một tình yêu tuyệt vọng. Họ tiếc thương cho một tài năng chỉ phát tiết ngay trước cái chết của mình.

Không ai khác ngoài người đàn ông sống cô độc ở một thành phố nhỏ bên bờ Tây nước Mỹ biết rằng, chủ nhân thực sự, người nghệ sĩ thực sự đã lên ý tưởng cho series ấy là người đàn bà đã hiến dâng tình yêu tuyệt đối cho anh ta trong suốt 5 năm trời, để rồi bị anh ta phản bội vì một cô gái trẻ. Bức ảnh ấy - tác phẩm nghệ thuật hàm chứa bi kịch ấy đã bị phi tang cùng với mối tình vụng trộm của anh ta. Nhan nghiễm nhiên trở thành chủ thể sáng tạo.

Berkshire, MA, 9/8/2014
N.T.L
(SHSDB24/03-2017)