ĐÀO DUY ANH
Những dòng thơ của Đào Duy Anh như cuộc truy lùng bản thể, truy lùng quá vãng, cũng để thấy mình đang khác lạ trước dòng chảy của thời gian dường như không tìm thấy đâu là thực tại. Một truy vấn tưởng ngây thơ song thức nhận sâu cay, rằng dòng chảy sự sống như cuộc về phía khôn cùng, để những gì phía sau chỉ còn là bóng ảnh của một cái ta không thuộc về ta nữa. Cuộc đi vẫn tiếp diễn dẫu ai có muốn, là lẽ dĩ nhiên của “cái già đi” ở một trái tim khao khát tự do miên viễn. Cũng như ở những nhân vật tình yêu của tác giả, nếu thật sự yêu và thật sự cháy khát thì mọi thứ dễ ngoài tầm với. Người thơ lại mở tiếp những cánh cửa song vẫn thấy nó không dẫn đến đâu cả. “Tôi hét vào khoảng không”. “Như một kẻ mộng du bước đi trên bờ vực”. Tự do sau mỗi cánh cửa mở chỉ là tạm dẫu đã mênh mông choáng ngợp phía trước; cũng chính vì thế giới của “cái/ tánh không” là vô hạn trong thức nhận của “kẻ sáng tạo” - vốn đã có sức tưởng tượng phong phú vô bờ. |
Những ký ức không thuộc về tôi
Tôi thức dậy trong một căn phòng xa lạ
Nhưng mọi thứ ở đây đều quen thuộc đến kỳ lạ
Những bức ảnh trên tường có gương mặt của tôi
Nhưng tôi không nhớ mình đã từng chụp chúng.
Những lá thư viết bằng nét chữ của tôi
Nhưng tôi chưa từng viết một câu nào trong đó
Tôi mở tủ sách
Những quyển sổ ghi chép đầy những suy nghĩ của một người
Mà đáng ra phải là tôi
Nhưng tôi không nhận ra chúng thuộc về mình.
Nietzsche nói rằng ta phải học cách quên
Để có thể sống tiếp.
Nhưng nếu những gì tôi nhớ không phải của tôi
Còn những gì tôi quên lại định nghĩa chính tôi
Thì tôi có thực sự là tôi không?
Hay tôi chỉ là một kẻ lạc lối giữa những tầng ký ức
Mà mình chưa từng trải qua
Tôi thử tìm một dấu vết
Một thứ gì đó có thể xác thực tôi là ai
Nhưng mọi bằng chứng chỉ chỉ ra một con người
Mà tôi không thể nhớ mình đã từng là.
Nếu tôi không thể tin vào ký ức của chính mình
Thì điều gì làm nên bản thể tôi
Nếu danh tính chỉ là một chuỗi những mảnh vỡ
Thì có phải tôi chỉ là một giấc mơ của ai đó
Mà chính tôi cũng không biết tên
Liệu có ai khác, ở đâu đó
Cũng đang thức dậy trong cuộc đời của một người xa lạ?
Mảnh vỡ của giấc mơ
Có những giấc mơ chưa bao giờ thức dậy
Nằm lại giữa những tầng ký ức chồng lên nhau
Chúng ta đi qua đời như những kẻ lãng du
Tưởng đã chạm tay vào vĩnh cửu
Nhưng chỉ cầm được tro bụi của thời gian.
Những ngày tháng không tên
Những đêm dài u uẩn
Ta gom góp từng mảnh vỡ của niềm tin, bằng nỗi niềm trắc ẩn
Xây nên một ảo ảnh dịu dàng
Nước mắt tưới vào sụp đổ
Người có nghe không
Tiếng những lời hứa đang phân hủy
Những mảnh vỡ của ánh sáng
Những góc tối của bóng đêm.
Ta tự hỏi:
Những vết nứt trong tâm hồn có thể nào lấp đầy
Hay chính chúng làm nên hình dáng của ta
Những ngày tháng chồng chất lên nhau
Những giấc mơ đan cài vào thực tại
Nhưng đến cuối cùng
Chúng ta vẫn chỉ là một chuỗi những mảnh vỡ
Tìm kiếm nhau trong ánh sáng mong manh.
Những tiếng nói không ai nghe
Tôi hét vào khoảng không
Nhưng không có âm thanh nào vọng lại
Tôi thử thì thầm
Nhưng không có ai nghiêng tai lắng nghe.
Không phải vì tôi đã câm
Mà vì thế giới này đã điếc
Những giọng nói tan biến giữa không khí
Như chưa từng được thốt ra.
Tôi nhìn thấy những đôi môi mấp máy
Nhưng không có lời nào thoát ra khỏi đó
Những cuộc trò chuyện chỉ là những khoảng lặng kéo dài
Những câu hỏi không bao giờ nhận được phản hồi.
Có người nói rằng giới hạn ngôn ngữ
Chính là giới hạn của thế giới
Nhưng nếu ngôn ngữ bị triệt tiêu
Thì thế giới này có còn tồn tại
Nếu ta không thể gọi tên sự vật
Thì liệu chúng có còn hiện diện
Tôi thử viết một từ
Nhưng khi tôi chớp mắt, nó đã biến mất
Tôi thử dịch ngôn ngữ của chính mình
Nhưng mọi từ ngữ đều trở thành vô nghĩa.
Nếu không ai nghe thấy ta
Thì có nghĩa là ta chưa từng cất tiếng
Nếu ngôn ngữ không còn hiệu lực
Thì có phải ta đã trở thành một cái bóng câm lặng trong thế giới này
Tôi hét lên những lời không ai nghe...
(TCSH434/04-2025)