…. Mẹ tôi từ bếp đi ra Đầu bị cạo tóc chưa kịp mọc Người chưa nhận ra ai, đôi mắt già răn reo như chân cò xét dò làm tim tôi quặn thắt “Mạ ơi…” Thằng em trai nhảy bốn bước qua bờ ai nhận ra tôi, nó hét lên mà như lĩnh xướng. Cha tôi - chúng tôi quen gọi bằng “chú” (Nội tôi chỉ có mình cha là trai Cụ cho chúng tôi gọi người bằng “chú” Mong đời cha đừng lặp lại độc đinh) Mái tóc cước đang cười hay mái tóc cước đang khóc mà rung mãi vậy, chú ơi! *** … Tôi lang thang hết hang môồng, gốc vả, rặng mù u Cái gì cũng thân mà cái gì cũng lạ Cái gì cũng lớn mà cái gì cũng nhỏ Mảnh sân mênh mông tuổi thơ như sa mạc giờ dăm bước đã ra đường Tôi nhìn cái biển đen “Gia đình cộng sản” Cha tôi cầm dao định chẻ đun nước pha trà Tôi xin, cất đi làm kỷ niệm Kỷ niệm nhắc lại một thời… Tôi cùng cha tôi ra vườn Gần ba mươi năm tôi mới ngửi lại được mùi bùn cắt rốn Tôi ngước nhìn lên ngọn cau (Cau quê tôi nổi tiếng Bắc Trung Nam và cả ở thủ đô Hà Nội) Một chiếc tàu cau rơi xuống chân tôi Luồng gió vào theo vun vút… Tàu cau ơi Em đã từng làm ngựa, làm súng Từng làm chim bay đi bay lại nối hai đầu đất nước cắt chia Em từng làm chiếu Lót chỗ ngồi đêm trung thu cho bầy trẻ chúng tôi “Chồng nụ chồng bông Nhảy cong vồng mía Nhảy lịa vồng khoai Nhảy quay nong tằm. Nhảy nhằm ruộng cấy Nhảy bậy thì thua Nhảy cua thì được..” Tàu cau ơi Em đã làm hành trang cho cuộc đi và cuộc đến. *** … Mẹ tôi giờ không còn Phút người ra đi tôi không được gặp Tôi về quê lần thứ hai Nước mắt tôi đầm mộ cát Hàng xương rồng xếp gai Cùng tôi thưa lời vĩnh biệt… Mười anh chị em mẹ tôi sinh ra và nuôi dạy Lớn lên theo cách mạng đi xa Còn những đứa ở lại nhà Giặc giật khỏi tay mẹ, vứt đi, ném đi, thất tán bốn phương trời Tụ lại từ bốn phương trong đất nước bao la Mấy mươi năm chia lìa Như có chiếc tàu cau truyền tín hiệu Gặp lại, mẹ tôi nhìn chúng tôi cười mếu máo: “Không có đứa mô theo giặc, Tau chết được rồi…!” (14/8-85) |