Eduardas Megielaitis sinh năm 1919 (đã mất 6/6/1997), Chủ tịch Hội Nhà văn Litva (Liên Xô cũ) từ năm 1959, có tác phẩm được in từ 1934. Anh hùng lao động Liên Xô, Giải thưởng Lê-nin về văn học (năm 1961).
Ông là một trong những nhà thơ lớn nhất Liên Xô, một nhà cách tân mạnh dạn về hình thức và cách thể hiện, thường thiên về triết lý trữ tình, ở nước ta thơ của ông đã được giới thiệu rải rác trên các báo và qua tập Con người và những ngôi sao xa (Lao Động, 1983) được bạn đọc hoan nghênh. Ông không chỉ là tác giả của mấy chục tập thơ dày, mà còn của một số tập văn xuôi trữ tình và các bản dịch các tác giả cổ điển Nga ra tiếng Litva.
Lần này chúng tôi xin giới thiệu với bạn đọc một số bài thơ tiêu biểu của Megielaitis qua bản dịch của Thái Bá Tân.
xône
Em - ngọn lửa bốc lên từ hồ xanh,
Em khao khát muốn được thiêu anh cháy
Nhưng gió thổi, gió mùa đông lúc ấy
Đã vô tình làm em tắt; và anh
Anh chỉ giữ những gì em để lại:
Ít hoàng hôn, ít sóng biển trời chiều,
Bím tóc vàng và ánh mắt thân yêu...
Anh - hòn đá quên trên bờ hoang dại.
Em đã đi vào sóng biển êm đềm...
Bó hoa này anh hái tặng cho em,
Anh nhìn kỹ thấy hiện lên trong đó
Ít hoàng hôn và ít sợi tóc vàng
Mà lên bờ cơn sóng biển đã mang
Cho anh căng làm dây đàn đau khổ;
hạt mạch
Và lần này
Tôi bắt đầu bài thơ
Từ bình thường hạt mạch bé, đơn sơ
Đây, hạt mạch
Trên tay tôi rất nhỏ
Mà bỗng chốc thành cao to đồ sộ.
Thành quả núi
Đè rất nặng, muốn rơi
Trong tay tôi là cả một mặt trời.
Tay tôi nâng
Đại dương trong bão tố
Và trái đất của chúng ta thu nhỏ
Cái nạng đè
Rất, rất lớn trên tay,
Nên tay tôi được sưởi ấm thế này.
Đất và biển
Và mặt trời đẹp đẽ
Đã sinh ra hạt giống này nhỏ bé,
Đã sinh ra
Một vật thể giống mình
Là mặt trời, đất, biển, bình minh…
Lớn dần lên,
Hạt giống này nhỏ nhất
Có thể to bằng mặt trời , trái đất.
Nó được soi
Bằng ánh sáng cuộc đời,
Và được đưa vào quĩ đạo con người
Là trái tim
Của mặt trời bất diệt,
Hạt giống này đấu tranh cùng cái chết
THÁI BÁ TÂN dịch
(SH23/01-87)