Nếu...

Nếu con có thể nhìn sự nghiệp đời con tan nát
Mà không nói một lời, bắt tay xây dựng lại ngay sau;
Hay chỉ một ván thua đành mất hết số tiền được hàng trăm ván trước
Mà không một phản ứng nào, không một tiếng kêu;

Nếu con có  thể làm tình nhân mà không điên dại vì tình
Nếu con có  thể kiên cường mà tính  vẫn dịu hiền nguyên
Biết bị người ghét mà không hề ghét lại
Vẫn đấu tranh để bảo vệ lấy mình;

Nếu con có thể nghe những điều con phát biểu
Bị xuyên tạc bởi lũ cùng đồ nhằm kích động những thằng điên
Và nghe miệng chúng  nói dối về con những lời  bẩn thỉu
Mà con không hề dối trả một lần;

Nếu con có thể thanh cao mà vẫn gần gũi mọi người,
được ai nấy mến thương;
Nếu con có thể làm người dân mà khuyên bảo các hàng vua chúa
Nếu con có thể yêu mến bạn bè như  những bà con ruột thịt
bình thường
Dù trong số họ chẳng  ai đáng tri âm tri kỷ;
Nếu con biết quan sát, suy tư và nhận thức
Mà không trở thành kẻ hoài nghi hay  phá hoại bao giờ
Biết mộng mơ mà không để mộng mơ làm chủ được
Biết suy tư mà không chỉ làm một kẻ suy tư;

Nếu con có thể  rắn lòng mà không lên cơn giận dữ điên khùng
Nếu con có thể hiên ngang mà không hề dại dột
Nếu con biết nhân từ, biết khôn ngoan đúng mức
Mà không ra vẻ từ bi, không lên mặt dạy  đời;

Nếu con có thể gặp thất bại đó rồi thành công ngay sau đó
Và với hai gã dối lừa này con đối xử  như nhau thôi
Nếu con có thể giữ nguyên vẹn cái đầu con và dũng khí
Khi mọi người đánh mất cả hai;

Thì lúc đó vua chúa, thần linh, vận may và chiến thắng
Sẽ muôn đời trở thành nô lệ dưới chân con
Và hơn cả đế vương, hơn cả vinh quang, thánh thần
Con trai ạ !
Con sẽ là MỘT CON NGƯỜi đúng nghĩa.
        Hoàng Hữu Đản dịch
(theo bản tiếng Pháp của Jean Maurois)

(nguồn: TCSH số 192 - 02 - 2005)