Trước khi đến với một nửa của cuộc đời mình là bà Kha Thị Đàng, nhạc sỹ Châu Kỳ cũng trải qua nhiều cuộc tình, trong đó có những cuộc tình đã khiến trái tim ông tan nát và thậm chí đã có lúc, nhạc sỹ Châu Kỳ đã có ý định tự tử vì tình yêu. May mắn là những người thân đã khuyên nhủ kịp thời. Bởi vậy những ca khúc do ông sáng tác thời kỳ đầu thường ủ ê, não nề, mang đầy tâm trạng buồn đau cho mãi đến khi ông gặp bà KhaThị Đàng.

Bà Kha Thị Đàng là em chú bác với kỹ sư Kha Vạng Cân - Một nhân sỹ cách   mạng thuộc gia đình họ Kha nổi tiếng đất Sài Gòn (tên Kha Vạng Cân hiện đã được đặt cho một con đường lớn tại quận Thủ Đức- TPHCM). Theo bà kể lại thì bà gặp nhạc sỹ Châu Kỳ năm bà vừa tròn 18 tuổi và đang là nữ sinh trường Gia Long - Một ngôi trường danh giá tại Sài Gòn ngày đó. Thời điểm đó, nhạc sỹ Châu Kỳ cũng vừa đổ vỡ trong chuyện tình cảm và bị khủng hoảng tinh thần. Nhưng rồi gặp cô nữ sinh Gia Long xinh đẹp, tâm hồn người nhạc sỹ đã có những rung động. Nhạc sỹ đã tặng bà ca khúc “Hững hờ” với những dòng đề tặng: “Trách ai khéo hững hờ” như một lời nhắn nhủ. Và cô nữ sinh trường Gia Long vì yêu mến tài năng người nhạc sỹ đã từ bỏ cuộc sống “nhung lụa” để đi theo tiếng gọi tình yêu. Hạnh phúc trong tình yêu mới, những sáng tác của người nhạc sỹ đã có nhiều thay đổi, không còn những ca khúc não tình, không còn sự chất chứa oán hờn đau đớn như ngày nào. Dù cuộc sống gia đình nhac sỹ Châu Kỳ có nhiều khó khăn do bản tính nghệ sỹ của ông, nhưng nhờ sự vun vén của bà, người nhạc sỹ đã có cuộc sống hạnh phúc bên gia đình cho đến cuối đời.

Tình yêu đó đã chắp cánh, giúp cho sự nghiệp của nhạc sỹ Châu Kỳ thêm thăng hoa. Trong đó chỉ riêng ca khúc có hình ảnh con đường cũng khá nhiều như “Con đường xưa em đi”; “Cuối đường kỷ niệm”, “Đi giữa quê hương”, “Đường về nhà em”… Theo bà Kha Thị Đàng thì con đường đã làm nên cảm hứng cho nhạc sỹ cùng người bạn thân của mình là nhà thơ Hồ Đình Phương viết lên ca khúc “Con đường xưa em đi” là con một con đường đất nhỏ nằm sau Nhà máy giấy Tân Mai - TP Biên Hoà (thuộc Đồng Nai bây giờ). Bà kể: “Ngày đó tôi làm kế toán ở nhà máy giấy Tân Mai, anh Hồ Đình Phương cũng đang làm phó giám đốc hành chính ở đây. Phía sau nhà máy có dãy nhà tập thể cho công nhân nghỉ ngơi và nối tới nhà máy là con đường mòn xuyên qua một cánh đồng lúa. Chúng tôi thường qua lại trên con đường đó. Cứ mỗi lần thấy tôi đi qua anh Hồ Đình Phương lại nói vui với tôi câu “Con đường xưa em đi”. Một thời gian sau thì bài hát “Con đường xưa em đi” ra đời. Vì chồng tôi thường có thói quen đàn để sáng tác những giai điệu nhạc hay còn anh Hồ Đình Phương hay tìm lời cho những giai điệu đó. Hai người đã sáng tác chung như thế cả vài chục ca khúc theo cách như thế nên tôi nghĩ bài “Con đường xưa em đi” là bài hát chồng tôi và anh Hồ Đình Phương lấy cảm hứng từ con đường mòn đó”.

Bà Đàng cũng khẳng định nhạc sỹ Châu Kỳ và cả nhà thơ Hồ Đình Phương không hề đăng lính ngày nào, nhưng câu hát trong ca khúc như “Chiến trường anh bước đi” hay “Đêm nay phiên gác canh dài”… chỉ là những hình ảnh ẩn dụ. Trò chuyện với báo giới, bà Kha Thị Đàng cho biết tới thời điểm này, bà chưa hề nhận được bất cứ công văn nào thông báo chính thức về việc cấm ca khúc “Con đường xưa em đi”. Mọi thông tin bà chỉ được biết thông qua các phương tiện truyền thông. Bà cho biết: “Ban đầu nghe tin chỉ tạm dừng lưu hành để rà soát lại tôi hi vọng bài hát sẽ được tiếp tục lưu hành và phổ biến, nhưng khi biết bài hát đã bị cấm lưu hành vĩnh viễn tôi cảm thấy rất buồn và hụt hẫng, tâm trạng chung của những người trong gia đình tôi cũng vậy. Tôi tin sẽ có nhiều người vẫn hát ca khúc này chỉ vì nó là một ca khúc hay”.

Bà Kha Thị Đàng cho biết thêm: “Nếu một đơn vị nào đứng ra làm thủ tục cho ca khúc được hát lại thì gia đình chúng tôi sẵn sàng tạo điều kiện”.

Theo Trọng Thịnh - TP