Nhà xuất Bản Trẻ vừa giới thiệu cuốn Gương mặt những người cùng thế hệ của ông Vũ Đình Hòe (1912-2011). Các bài tập hợp trong cuốn sách được tác giả viết rải rác trong 25 năm, từ đầu những năm 90 của thế kỷ trước cho đến khi ông qua đời vào ngày 29/1/2011.

Hơn bốn năm qua, ông Vũ Thế Khôi - con trai ông Vũ Đình Hòe - giữ gìn từng trang bản thảo của cha. Ấn phẩm ra mắt bạn đọc vào dịp kỷ niệm 70 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc Khánh ngày 2/9.

Quyển sách gồm bốn chương: Những người đã bỏ mình vì nước, Vài gương mặt bạn, Đôi nét phác họa và chương cuối là Hai bức chân dung. Mỗi bài viết đều chứa nhiều dữ liệu, thông tin, những đúc rút, chắt lọc qua dòng lịch sử về một thế hệ Việt Nam được đào tạo trong môi trường giáo dục Pháp, trưởng thành với nhiều hoài bão, ước mơ và dùng tài năng, tâm huyết phụng sự đất nước từ những ngày đầu độc lập.

Chân dung các nhân vật được viết lại qua hồi ức của một tác giả từng là Bộ trưởng Bộ Quốc gia giáo dục và Bộ trưởng tư pháp trong Chính phủ lâm thời đầu tiên. Nhiều bài viết sinh động nhờ vào hồi ức, kỷ niệm mà tác giả là chứng nhân, từng cùng trải qua các sự kiện, biến chuyển lịch sử với bạn bè - những con người cùng thế hệ.

Nhiều cái tên trong cuốn sách quen thuộc với độc giả Việt Nam như: Đoàn Phú Tứ, Nguyễn Hiến Lê, Hoàng Xuân Hãn La Sơn Phu Tử, Nguyễn Văn Tố... Nhưng cũng có những nhân vật mà độc giả trẻ có thể còn lạ lẫm như: Nguyễn Hữu Đang, Nguyễn Cao Luyện, Vũ Trọng Khánh, Phan Anh, Phan Mỹ, Nghiêm Toản... Đó là hình ảnh giản dị, đáng kính của cụ Nguyễn Văn Tố - một con người được kết tinh từ sự hài hoa của nền Tây học và Hán học. Hay hình ảnh của bác sĩ Nguyễn Văn Luyện hết lòng tận hiếu với dân, tận trung với nước - người bác sĩ đầu tiên mở bệnh viện tư, ưu tiên khám chữa bệnh cho người nghèo ở Hà Nội với cái tên "Nhà thương Ngõ Trạm". Một thi sĩ Đoàn Phú Tứ - nằm trong thế hệ những người sáng lập nền kịch nói Việt Nam hiện đại - hào hoa, phong nhã, hồn nhiên nhưng quyết liệt, trọng nghĩa khí khi có chuyện bất bình... Tựu trung, họ đều là những trí thức 70 năm trước đã dấn thân vì một nước Việt Nam mới.

Vinh danh các nhân vật ở thế kỷ trước, ông Vũ Đình Hòe không chỉ đề cập về những con người có thể bị lãng quên, mai một theo dòng thời gian mà hơn cả, ông kỳ vọng lớp độc giả trẻ hôm nay biết thêm về những con người của một thời.

Hướng đến độc giả thế hệ sau, cố tác giả và con trai Vũ Thế Khôi luôn thận trọng trong từng bài viết để thông tin đưa ra chính xác với các sự kiện lịch sử. "Bố tôi dặn làm sách cho thanh thiếu niên phải thật sự cẩn trọng về từng cái tên, từng địa danh... Mỗi bài viết trong sách đều kèm một bức chân dung về nhân vật và tiểu sử của họ. Ông dặn tôi khi viết tiểu sử đừng tin vào những bản lý lịch được công bố, do thời cuộc, nhiều bản lý lịch cung cấp thông tin không chính xác, mà phải đi tìm gặp con cái, thân nhân của nhân vật để hỏi và ghi chép lại", ông Khôi kể.

Trong những năm cuối đời, dù ở tuổi 100, ông Vũ Đình Hòe vẫn còn giữ đầu óc hoàn toàn minh mẫn, nằm trên ghế bố đọc cho con trai ghi chép lại những sự việc theo trí nhớ để hoàn thành bản thảo. Tuy vậy, ông chưa kịp hoàn tất hai bài cuối cùng theo dự kiến thì đột ngột qua đời ngày 26 Tết Tân Mão (tức ngày 29/1/2011).

Ông Vũ Đình Hòe sinh năm 1912, quê tại làng Lương Ngọc, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. Ông là luật sư, nhà báo, đồng thời cũng là Bộ trưởng Bộ Giáo dục đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Trong sáu tháng tại vị giữ chức Bộ trưởng, ông đã có những đổi mới mạnh mẽ, quyết liệt, khiến nền giáo dục cách mạng từ những ngày đầu độc lập đã dồi dào sức sống, tác động tích cực đến mọi mặt hoạt động của đất nước lúc bấy giờ.

Theo Thoại Hà - vnexpress