Tạp chí Sông Hương - Số 140 (tháng 10)
Nhâm nhi với Huế một bài thơ
09:38 | 24/05/2010
VÂN LONGHuế đã vào tôi từ thuở thiếu thời qua hai câu thơ của Nam Trân:                Thuyền nan đủng đỉnh sau hàng phượng                Cô gái Kim Luông yểu điệu chèo
Nhâm nhi với Huế một bài thơ
Ảnh: Internet
Chính thi sĩ Nam Trân đã phong tặng cho Huế cái địa danh kép: Huế đẹp và thơ! Cho nên, Huế đã như một niềm khao khát với mọi nhà thơ chưa đến Huế. Niềm khao khát trong tôi càng cháy bỏng và tưởng như vô vọng trong những tháng năm chia cắt, không biết khi nào mới thống nhất đất nước để được vào thăm!

Với tâm trạng như vậy trong bao năm, nay là lần đầu tôi cùng Huế...

Huế đầu mùa mưa. Đêm qua, trận mưa rào đã rửa kỹ từng chiếc lá, lọc trong nước sông Hương, khiến cho con đường Lê Lợi men theo sông Hương có một vẻ tinh khiết, mới mẻ lạ thường.

Tôi tản bộ dọc đường Lê Lợi để ngắm đất, ngắm trời, ngắm sông. Thi thoảng, những quán cà phê vườn đặc trưng của Huế lấp ló sau tầng lá cuốn hút tôi, tôi lại ghé vào gọi ly cà phê, ly đá chanh, thực ra chỉ là để nhâm nhi không gian thơ mộng của Huế:
                        Những mảnh vườn bí ẩn
                        Ô cửa sổ rợp xanh muốn nói điều gì
                        Thủy trúc mọc um tùm trên đất ẩm...

Có một lần, một ô cà phê vườn đã nói với tôi một điều cụ thể. Thí dụ ở một ô vườn phố Nguyễn Huệ, cô chủ quán cho biết: Nơi này nhà văn Hoàng Phủ NgọcTường đã trú lại ba ngày trước lúc ra bưng. Ở những khu vườn xanh ngun ngút đó, tôi như gặp chính tâm hồn của Huế, và như có không ít: tâm hồn mình!

Đêm ấy, có hai kẻ sĩ của cố đô Huế đã vượt lên mọi phồn tạp đời thường để tiếp bạn thơ phương xa là Hoàng Phủ Ngọc Tường và Nguyễn Trọng Tạo. Hai người, mà đủ tiêu biểu cho bạn bè văn nghệ Huế. Và với tôi đêm đó, đủ để ghi khắc ấn tượng về Huế suốt đời. Đó là đêm nghe hát trên con đò lênh đênh giữa dòng Hương.

Hoàng Phủ Ngọc Tường làm người giới thiệu, phân tích nguồn gốc, tính chất những điệu hò Huế, những bài bản âm nhạc cổ điển, cung đình và dân gian Huế. Với trí tuệ uyên bác, với giọng người trí thức miền Trung nhỏ nhẹ, sâu lắng của Hoàng Phủ Ngọc Tường chẳng những ru tôi vào cõi thưởng ngoạn, thẩm âm cao đẹp của tiền nhân mà còn kích thích những ca sĩ, nhạc sĩ đàn hát một cách phấn hứng cho xứng với lới giới thiệu trang trọng, bay bổng. Những bản nhạc, bài ca ngỡ đã chai mòn với họ bỗng được sống dậy, tràn đầy cảm xúc...

Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo chỉ đóng vai bạn rượu, nhưng là một gương mặt thân quen Làng quan họ quê tôi với các nghệ sĩ Huế nên chỉ một cái gật đầu tán thưởng cũng làm nức lòng người hát. Bá Nha và Tử Kỳ thời nào chẳng có! Bỗng nhớ đến những đêm hát ả đào thanh lịch dưới roi chầu sành điệu của bác Nguyễn, mà kẻ hậu sinh chỉ được đón vọng chút hồi âm! Tôi còn nhớ tên các nghệ sĩ đêm ấy: Kim Liên, Quỳnh Hoa, Khánh Vân với Thái Hùng đàn nguyệt, Thanh Vinh đàn thập lục.

Đón khách thơ từ Hà Nội, Khánh Vân mở đầu bằng bài thơ ngâm Bài thơ thôn Vỹ. Bài thơ của Hàn Mặc Tử ai cũng thuộc, nhưng được nghe giữa dòng sông Hương mới cảm nhận hết vẻ đẹp tinh tế của nó. Tôi đã thực sự chết đuối trong bài thơ, trong giọng ngâm, trong sự lênh đênh của con đò:
                        Đò cứ trôi, trôi vào vô định
                        Biết đâu Cồn Hến, đâu Lim Long
                        Cô áo đỏ Bài thơ thôn Vỹ
                        Cho tôi chết đuối giữa dòng trong

Rượu - ngất như vậy - nhưng chưa chết được! Sau Khánh Vân là cô áo tím Quỳnh Hoa với khuc ca Cổ Bản, tôi lại được vớt lên để chiêm ngưỡng Huế, trong khi:
                        Bềnh bồng... bềnh bồng... đò bềnh bồng
                        Gió đêm nhẹ, đò trôi như không
                        Cô áo tím vớt tôi, tiếng hát
                        Huế hiện lên từ cõi ước mong...

Rồi bỗng ào ào, dào dạt... mùa mưa Huế đã bắt đầu. Lần này không phải riêng tôi, mà cả con đò chết đuối giữa nước trên trời, nước dưới sông bao vây, sàm sập. Tôi đã nhích về phía mưa hắt để khỏi ướt áo cô gái đang phục vụ nghệ thuật hết mình:
                        Mưa Huế sập sùi trên mái liếp
                        Sông - Mưa phong kín cả con đò
                        Tôi che mưa hắt cho em đó
                        Đủ ướt tâm tư một tiếng hò!

Chúng tôi, người đàn, người hát, người nghe, người say mê giới thiệu như mê đi trong cung bực mưa Huế, không những không ảnh hưởng gì đến nghệ thuật mà còn góp phần khu biệt chúng tôi với thế giới bên ngoài. Tôi thầm nghĩ: Một đời, dễ được mấy lần hạnh phúc như thế này? Và đoạn kết bài thơ đã lờ mờ  xuất hiện trong óc tôi:
                        Dẫu không được chết, xin được sống
                        để nhớ để thương cùng tháng năm
                        Say câu Cổ Bản, Tương Tư khúc
                        Huế một đời tôi, em biết chăng?

Sớm hôm sau, như để nối dài cuộc say Huế không bao giờ tỉnh trong tôi, hai thi sĩ Hoàng Phủ Ngọc Tường và Nguyễn Trọng Tạo lại ôm chai rượu thuốc ra ga tiễn tôi xuôi Đà Nẵng. Tôi nhớ Hoàng Phủ Ngọc Tường dúi vào tay tôi mấy chục cuốn tạp chí Sông Hương nhờ đưa cho Thanh Quế. Ôi! Tôi lại được làm người phát hành tình cảm của các bạn văn nghệ Huế!

Từ chối phòng khách lịch sự của giám đốc Ga Huế, chúng tôi ngồi xệp trên thềm ga chia nhau chai rượu thuốc vừa cạn khi tầu đến.

ĐÊM SÔNG HƯƠNG
Đò cứ trôi, trôi vào vô định
Biết đâu Cồn Hến, đâu Kim Long!
Cô áo đỏ: bài thơ Thôn Vĩ
Cho tôi chết đuối giữa dòng trong

Bềnh bồng, bềnh bồng... đò bềnh bồng
Gió đêm nhẹ, đò trôi như không
Cô áo tím vớt tôi, tiếng hát
Huế hiện lên từ cõi ước mong!
Mưa Huế sập sùi trên mái liếp
Sông, mưa phong kín cả con đò
Tôi che mưa hắt cho em đó
Đủ ướt tâm tư một tiếng hò

Dẫu không được chết, xin được sống
để nhớ, để thương cùng tháng năm
Say câu Cổ Bản, Tương Tư khúc
Huế một đời tôi, em biết chăng?

V.L
(140/10-00)



Các bài mới
Hương trăng (27/05/2010)
Các bài đã đăng