Đúng ra, mẹ tôi chỉ cho tiền một hai tuần một cây. Không thấm tháp gì, nhất là mùa hè. Vừa hết năm học, bọn trẻ thám hiểm đồng quê, suốt ngày luồn trong những bụi rậm. Chơi bi, bẫy chim, bắt cào cào cho chim ăn, chia phe đánh nhau. Thời tiết mát, mùi hương lan đầy không khí, trong túi áo sơ mi của tôi bông cúc dại đã khô từ lâu. Khi tôi băng qua sân đình làng, thằng Hiển, ngồi đó từ bao giờ, đưa tay vẫy. Xung quanh nó, năm đứa khác. Hiển học trên tôi một lớp, nhưng lớn hơn nhiều tuổi, thường nghỉ học chăn trâu, cao lớn, ngăm đen, điểm đặc biệt: hàm răng dưới có hai hàm, do răng mọc không đều, khi cười mới lộ ra. Vừa lúc đó trên đường làng, một đứa trẻ bán cà rem (kem) mang trên lưng cái thùng màu xanh lá cây, vừa đi vừa rao. Nó đi khuất rồi mà chúng tôi vẫn cố nhìn theo, không đứa nào có tiền trong túi. Kem hồi đó một cây năm đồng, đồng tiền kẽm có hình cây trúc: một số tiền khá lớn. Phép lạ xảy ra. Hiển ngúc ngắc đầu bảo: đứa nào chạy theo kêu nó lại. Một đứa đuổi theo. Thằng bé bán kem quay lại, nhanh nhẹn nhưng khép nép tiến gần chỗ chúng tôi. Hiển ra dấu, thằng bé mở cái nắp thùng. Sáu đứa chụm đầu nhìn vào. Làn khói trắng bốc lên thơm ngát. Trong đời, tôi chưa gặp mùi hương nào quyến rũ thế. Thùng đựng kem chia nhiều ngăn, những màu khác nhau. Xanh mùi bạc hà, nâu mùi sô-cô-la, vàng có rắc những hột đậu phụng lấm tấm, đỏ hồng mùi dâu. - Một cây cà rem bự, một thằng hô lớn. Ý nó gọi cho thằng Hiển. - Thưa anh, loại gì? Thằng bé bán kem ngước nhìn Hiển, hỏi. - Tao có tiền, đãi mỗi đứa một cây, cho chúng nó tự chọn, Hiển hất hàm. Chúng tôi nhảy cẫng lên hò reo. Có sáu đứa tất cả. - Cây xanh. - Cây vàng. - Có đậu phụng. - Có bạc hà. Nghe tiếng hô đã chảy nước bọt. Thấy tôi chưa kịp nói gì, thằng bé bán kem quay về phía tôi, ý hỏi. Tôi phân vân, mới đầu chọn cây màu xanh có mùi bạc hà, về sau đổi ý, thích cây màu vàng có rắc đậu phụng. Cả bọn nín thở chờ đợi. - Một cây sô-cô-la. Như chuyện thường xảy ra ở đời, khi người ta phân vân lưỡng lự quá lâu, phút cuối bao giờ cũng quyết định một cách đầy kinh ngạc, mà về sau sẽ hối hận. Tôi chưa kịp hối hận nhưng trong bụng đã bắt đầu tiếc mùi bạc hà. Mỗi đứa một cây đứng mút giữa trưa trời nắng, chỉ Hiển là ngồi, vì nó là đàn anh, im lặng. Chúng tôi đi đi lại lại thưởng thức lạc thú giữa cơn khát. Một con chim cu về gù trên bụi tre trước sân đình. Trời nóng quá, ăn nhanh thì tiếc, ăn chậm thì kem chảy ra thành nước. Tôi cắn từng miếng nhỏ, chất ngọt, mùi thơm thấm vào kẽ răng; dịu dàng, gượng nhẹ dùng một cái lá chuối sạch hứng những giọt kem chảy xuống. Do kinh nghiệm, tôi học được cách thưởng thức trong lá chuối dư vị của thú vui êm ả. Khi những đứa kia vừa chén sạch, tôi đang ăn được hơn một nửa cây kem của mình, Hiển lại hô: mỗi đứa được kêu thêm một cây nữa. Lần thứ hai, tôi chắc chắn chọn cây kem có mùi bạc hà. Đến lần này thì hộp kem vừa hết sạch, chỉ còn một cây dư ra, phần của Hiển. Như vậy nó ăn ba cây. Thằng bé đóng nắp hộp kem trống trơn, rụt rè tiến lại gần, bảo: anh cho em xin tiền. Hiển từ từ đưa mắt nhìn thằng bé một lúc, rồi ngoảnh mặt đi thật lâu. Mùi kem bạc hà bay phảng phất trong không gian. Thằng bé nhắc nhiều lần. Hiển quay mặt lại, nhìn nó như mới gặp lần đầu, hỏi: tiền gì hả mày? Tôi không bao giờ quên được ánh mắt của Hiển vào lúc ấy. Tôi đang mút gần xong cây kem của mình liền nhả ra, đứng ngẩn người. Thằng bé sợ quá, van xin: anh trả tiền cho em. Hiển đứng lên, phủi quần, bảo: mày có giỏi thì đòi tiền đi. Bọn tôi đều đứng im. Giọt kem cuối cùng trong miệng tôi đắng ngắt. Tôi lùi lại. Thằng bé nhìn trước nhìn sau, biết không làm gì được liền xốc thùng đựng kem lên, dây vải xám to bản quàng ngang lưng nó, siết chặt giữa hai xương bả vai nhô ra, lủi thủi bỏ đi. Nó vừa đi vừa khóc. Thùng đựng kem rung lên theo nhịp bước. Trong sáu đứa chúng tôi: hai đứa nhảy lên sung sướng hò reo, tôn vinh thằng Hiển làm lãnh tụ; một đứa nhổ toẹt một bãi nước miếng, không biết nó nghĩ gì; hai đứa khác len lén bỏ đi. Chỉ còn tôi đứng đó một mình giữa trưa nắng gắt. Tôi đứng rất lâu, phân vân không biết phải làm gì. Con chim cu trên ngọn tre gáy một hồi nữa rồi đổi ý, vụt bay đi, biến mất sau chân trời. Mới đây, nhân dịp hỏi thăm bè bạn cũ xa gần, có người bảo tôi rằng Hiển lớn lên đi lính, và năm 1975 qua Mỹ, đang làm chủ nhiều tiệm nail rất giàu. Có người lại nói chắc với tôi rằng năm 1972, nó ở lại, trở thành du kích, sau làm đến giám đốc sở thương nghiệp, cũng giàu. Chẳng biết hư thực ra sao. Mỗi khi nhớ lại kỉ niệm trưa hè, tôi giật mình: nếu hôm ấy có tiền trong túi, tôi sẽ làm gì? Có chạy theo trả tiền cho thằng bé không? Hay lẳng lặng đứng đó, chậc lưỡi, nuốt hết chỗ kem còn lại, mặc kệ cho mọi chuyện xảy ra? N.Đ.T (256/6-10) |