Tạp chí Sông Hương - Số 30 (T.3&4-1988)
Đối thoại về giải Nobel văn học 1987 dành cho nhà văn Nga di trú ở Mỹ Iosif Brodsky
09:18 | 22/05/2014

Lúc giải Nobel về văn học được trao tặng cho ông Iosif Brodsky, người đã sống ở Mỹ từ 15 năm vừa qua, báo chí phương Tây cho rằng như thế từ nay những tác phẩm của nhà thơ ấy sẽ không bao giờ được xuất bản ở nước Nga nữa. Thế nhưng chúng tôi được biết Tạp chí "Thế Giới Mới" sẽ xuất bản một vài tác phẩm của Iosif Brodsky trong một ngày gần đây. Thông tín viên Gennady Zhavoronkov đã phỏng vấn Oleg Chaukhautsev, trưởng bộ môn thơ của Tạp chí.

Đối thoại về giải Nobel văn học 1987 dành cho nhà văn Nga di trú ở Mỹ Iosif Brodsky
Nhà thơ Iosif Brodsky - Ảnh: internet

THÔNG TÍN VIÊN: Ý kiến ấn hành những bài thơ của Brodsky trên tạp chí "Thế Giới Mới" có từ lúc nào?

O. Ch: Nếu như trước mắt tôi có những bản in thử những tập thơ của Brodsky, thì điều đó cho thấy rằng việc xuất bản những tập thơ ấy không liên hệ gì với giải thưởng của Viện Hàn Lâm Thụy Điển cả. Đối với chúng tôi, cũng như đối với tất cả mọi người. Việc ấy vượt ra khỏi những gì chúng tôi mong đợi. Lúc gửi những tập thơ ấy đến nhà in chúng tôi chỉ có mong muốn là trình bày những khuynh hướng khác nhau của thơ ca Brodsky.

Theo tôi Brodsky là một phần của thơ ca hiện đại. Nhìn qua bản thảo của những nhà thơ trẻ, tôi có ý nghĩ rằng nhiều người đã chịu ảnh hưởng những sáng tác của ông. Chính điều này đã thai nghén cái tư tưởng cho trình bày "bản gốc" với độc giả.

THÔNG TÍN VIÊN: Theo tường thuật của báo chí, vào tháng tư năm 1987 ông đã được gặp nhà thơ ở Hội nghị Quốc tế về những vấn đề của Văn học thế giới tại Mỹ. Đó có phải là lời mời hợp tác đầu tiên không?

O. Ch: Vâng, đúng thế. Trong cuộc nói chuyện với tôi Iosif Brodsky đã bày tỏ sự mong muốn rằng những tập thơ của ông sẽ được Tạp chí "Thế Giới Mới" xuất bản. Không phải chỉ là những tập thơ được độc giả hâm mộ, trong một mức độ nào đó ở đất nước này, mà là những tác phẩm của cả 15 năm vừa qua.

THÔNG TÍN VIÊN: Cuộc đời của Brodsky thật là phức tạp. Sau khi rời Liên Xô, ông ta dạy đại học, làm thơ và viết văn xuôi. Thái độ của ông ta đối với những thay đổi đang diễn ra ở Liên Xô là như thế nào?

O. Ch: Tôi rất khó phát biểu về lập trường của ông ta. Theo cách nhìn của những nhà văn Mỹ, tôi biết được rằng nói chung người ta nghĩ là ông xứng đáng với sự phán xét về ông. Nhưng đến lúc được gặp riêng ông, tôi lại tin rằng ông đã theo đuổi một cách kiên trì sự phát triển của nền thơ ca của chúng ta, và ông vẫn xem nước Nga là quê hương của thơ ca ông, như trước đây vậy.

THÔNG TÍN VIÊN: Brodsky đã có thời từng là học trò của Anna Akhmatova. Hiện nay người ta có cảm thấy sợ ảnh hưởng này trong thơ ca ông không?

O. Ch: Thơ của ông rất phức tạp, nhưng có một sự hợp nhất có thể nhìn thấy được. Nó chứa đựng cả truyền thống văn học cổ điển Nga thế kỷ 20, nhưng tiếng dội của những nhà siêu hình học Anh quốc, và dấu ấn của thơ ca Mỹ. Tuy thế, ông là một nhà thơ có bản thể riêng biệt. Vần điệu rõ ràng, cùng lúc với sự suy nghĩ hai chiều. Sự cay đắng bi kịch của ông, một cái gì giống như "thế giới sầu thảm" của các nhà lãng mạn thế kỷ trước, là điều chúng ta - những con người cuối thế kỷ 20, có thể thông hiểu được. Đối với thế giới ngôn ngữ học, Iosif Brodsky ở một mức độ nào đó, giống Conrad và Nabokov.

Brosdky viết văn xuôi bằng tiếng Anh nhưng sáng tác thơ thì lại bằng tiếng Nga, và ông dùng bút mực.

THÔNG TÍN VIÊN: Một vài nhà báo có khuynh hướng xem giải Nobel trao cho nhà thơ là một hành động chính trị hơn là nhìn nhận giá trị văn học của ông. Thái độ của nhà thơ được giải đối với sự việc đó như thế nào?

O. Ch: Đến nay như tôi được biết, ông cho rằng giải thưởng sẽ củng cố thêm vị thế của thơ ca Nga ở phương Tây.

THÔNG TÍN VIÊN: Và thái độ của riêng ông (Oleg Chaukhautsev) đối với vấn đề này như thế nào?

O. Ch: Tôi rất lấy làm sung sướng vì một nhà thơ hiện đại Nga đã được giải. Đối với chức trách của tôi, thì như thế là có thêm gánh nặng. Văn phòng chúng tôi nhận được nhiều cú điện thoại do những độc giả Xô-viết và nước ngoài gọi đến, họ muốn biết rõ khi nào và những bài thơ nào sẽ được xuất bản. Tôi có thể nói rằng những tập thơ của Iosif Brodsky, như đã dự định, sẽ được xuất bản trong số tháng mười hai của tạp chí Thế Giới Mới. Tác giả đã đồng ý với bản tuyển lựa.

LÊ HÙNG VỌNG
(Dịch báo tin tức Matxcơva 12-87)


(SH30/04-88)







 

Các bài mới
Phòng tối (01/07/2014)
Xóm rau muống (05/06/2014)
Các bài đã đăng