Tạp chí Sông Hương - Số 390 (T.08-21)
Cơn mưa màu của một gã lãng du…
08:58 | 01/09/2021

LÊ HUỲNH LÂM

Xứ sở của mưa đã sinh ra chàng họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận, anh tự học để thành danh ở Việt Nam.

Cơn mưa màu của một gã lãng du…
Họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận (1942 - 2021)

Đầu tiên là sự tỉ mỉ trong nghề kim hoàn đã giúp cho Hoàng Đăng Nhuận có những đường nét tinh tế khi điểm xuyết những nét cọ cho các hình thể nhỏ bé. Với tính cách phiêu lãng vốn có của một tâm hồn, đã tác động vào tranh anh những bút pháp lạ (vào thập niên 70, 80) khiến người thưởng ngoạn phải đi từ ngạc nhiên đến biểu cảm lãng mạn... Sống trong không khí trầm mặc của xứ Huế, đã ít nhiều tác động đến thể cách sáng tạo của họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận, đặc biệt với loạt tranh phong cảnh.

Tác phẩm Đốm nhà (sơn dầu, 1991)
Tác phẩm Tiếng chim trong vườn cây hoa lá và tôi (sơn dầu, 1994)


Tác phẩm Vườn sương, Một thời nào, Sương ngày xưa, Bãi vắng, Paris với Huế,… cùng một bút pháp. Màu sắc như rơi tự nhiên trên bề mặt toan, rồi vỡ ra quyện vào nhau, loang chảy theo nhịp điệu của mưa, mà trong đó là cả trời hoài niệm về một nỗi buồn không nguyên cớ. Ở đó, là sự xóa nhòa ranh giới của trời và đất, sự kết nối giữa dãy phố này với một dãy phố khác, sự kiếm tìm một ảo ảnh,… mà chất liệu kết dính đó chính là sương (Sương ngày xưa, Vườn sương). Hay trong bức Bãi vắng là một khoảng xám của một nỗi nhớ, cùng những đường sổ dọc, ngang chằng chịt của vô thức rối bời của chốn phố thị và niềm cô đơn sáng tạo được đánh thức trong khoảng không nhỏ bé với chiếc “bàn im hơi bên ghế ngồi”. Tác phẩm Paris với Huế được xem cùng serial với Bãi vắng những tông xám pha nhiều đám rêu già khiến cho bức tranh lung linh với những ô cửa đêm đầy quyến rũ, với hình bóng của người con gái vội vã đi về phía cánh rừng cho một cuộc hẹn hò… có thể gọi loạt tranh này là trường phái siêu thực lãng mạn.
 

Họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận
Sinh năm 1942 tại Huế
Mất vào lúc 16 giờ ngày 14/7/2021
Họa sỹ tự học
Hội viên Hội Nghệ sỹ Tạo hình Việt Nam
- 1969 Triển lãm tại Nha Trang
- 1971 Triển lãm tại Đà Nẵng cùng họa sỹ Tôn Thất Văn, họa sỹ Đinh Cường
- 1972 Triển lãm tại Dolce Vita - Saigon cùng họa sỹ Rừng
- 1974 Triển lãm tại Đà Lạt cùng họa sỹ Trần Hoài
- Sau 1980: Tranh được Viện Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam sưu tập
- 1985 Triển lãm cá nhân tại Hà Nội
- 1987 - 1989 Triển lãm tranh thảm tại Hà Nội, Huế cùng họa sỹ Bửu Chỉ.
- 1990 Triển lãm cá nhân tại Unesco - Paris.
- 1991 Triển lãm tại Huế cùng họa sỹ Dương Đình Sang.
- 1997 Triển lãm tại Galerie Vĩnh Lợi - Thành phố Hồ Chí Minh cùng họa sỹ Bửu Chỉ.
- 1998 Triển lãm nhóm tại Galerie Vĩnh Lợi - Thành phố Hồ Chí Minh.
- 2000 Triển lãm tại Singapore, Mai Gallery cùng họa sỹ Đặng Xuân Hòa.
- 2001 Triển lãm nhóm tại Huế.
- 2010 Triển lãm nhóm tại Huế cùng họa sỹ Đinh Cường, họa sỹ Phan Ngọc Minh.

Tranh ông được nhiều nhà sưu tập và các bảo tàng trong và ngoài nước chọn lựa.

Tác phẩm Cửa sổ (acrylic, 2019)
Tác phẩm Hang động tiền sử (acrylic, 2019)
 

Nếu nhìn tranh để hiểu con người nghệ sỹ của Nhuận thì chúng ta cũng có thể nhìn vào không gian văn hóa và thời tiết một xứ sở để hiểu thêm về sự va chạm và tương quan giữa kẻ sáng tạo và tác phẩm của chính họ.

Mưa là yếu tố thời tiết đặc trưng của xứ Huế, mưa cũng là xúc tác khiến người nghệ sỹ hướng nội. Với họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận, cái cách anh sử dụng màu có thể được xem như ngẫu hứng và tự nhiên như mưa. Trong bức Mưa phùn I là một mảng blue tràn khắp và lấm tấm những hạt trắng làm cho cảnh vật và đường nét nhạt nhòa hư ảo. Cùng một mô típ là bức Mưa phùn II với tông màu xanh lam bao phủ khắp kinh thành Huế, chỉ còn lại những đốm trắng đục và đâu đó là những khoảng tím hiện ra giữa mịt mù bụi sương.

Tranh của họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận qua nhiều thời kỳ: Dòng tranh đồng dao: Chợ Gia Lạc, Cá mặt trăng, Con mèo trèo cây cau, Chơi ô làng, Cá trẫy hội,… Dòng tranh vẽ phố: Phố chờ, Phố mùa đông, Địa chỉ của những cô gái đa tình, Phố hẹn,…. Dòng tranh dã thú (Dã thú I, Dã thú II); dòng tranh bán trừu tượng: Nhà có hoa Tigôn, Những ổ khóa, Con bù nhìn. Dòng tranh thiếu nữ, dòng tranh tĩnh vật: Sân thượng (ông vẽ hai tách cà phê ẩn trong màu đỏ cam cô đặc cả không gian), Của một người đã tới, Những người đi mua không khí,... Và dòng tranh mini sau khi ông bạo bệnh.

Trong hầu hết các tác phẩm hội họa của họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận đều ánh lên một cơn sầu muộn trong những đốm màu xanh ngọc, vàng nắng, những vệt đỏ tươi của đôi môi thiếu nữ,... trên nền xám trắng đục pha chút rêu màu lục già mà người tinh mắt sẽ nhìn ra bút pháp của họa sỹ tài hoa và rất mới lạ (vào thập niên 70, 80) qua các kỹ thuật như: rảy màu, điểm màu, dậm màu, thả chảy tự nhiên, nét sổ, vệt loang,... Yếu tố kỹ thuật là một phần tạo nên tác phẩm, điều quan trọng là sự chuyển tải nội dung qua các phổ màu mà người nghệ sỹ đã chiêm nghiệm trầm tư trong cuộc sống... Nhìn lại hội họa của họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận, chúng ta chợt nhận ra màu sắc trong mỗi tác phẩm của anh tự nhiên và man mác một nỗi buồn tựa cơn mưa chiều đông xứ Thần kinh.

Huế, 7/2021
L.H.L
(TCSH390/08-2021)
 

Tác phẩm của họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận (sơn dầu, 2006)



 

 

Các bài mới
Các bài đã đăng
Hình bóng mẹ (20/08/2021)
Người thầy (20/08/2021)