Tôi lướt qua mặt báo vô tình như thể một chuyện bình thường hằng ngày và không hề để ý tới sự nghiêm trọng của nó. Dường như, cả thế giới khi ấy và quanh tôi mọi người đều tất bật chuẩn bị đón Tết, vui xuân, ngây ngất rạo rực, đầy sức sống. Xen lẫn trong các câu chuyện năm mới, thông tin về dịch tại Trung Quốc tràn ra như thể góp thêm chuyện bình thường của cuộc sống trong ngày xuân ý vị. Trước Tết, chỉ nghe phong phanh vài trăm trường hợp mắc bệnh lạ, con số sẽ tăng lên và báo đài bắt đầu đưa ra những bình luận không mấy khả quan. Đến ngày mồng Một tết (25/1/2020), tôi ngồi chơi với đứa em từ trong Sài Gòn ra và nghe đọc tin hơn 1400 người nhiễm virus Corona, một số người tử vong và chính quyền Trung Quốc cho biết tình hình khó kiểm soát. Tôi chưa bao giờ hình dung được một khoảng rỗng và tối đang căng ra trên bầu trời đâu đó đè ngụp lên những trái tim, những giấc mơ chưa kịp bung nở. Ra Tết, bắt đầu ghi nhận có một số trường hợp người dân nhiễm tại Việt Nam và đến ngày 13/2, Bộ Y tế thông tin ca nhiễm virus corona thứ 16 tại Việt Nam là bệnh nhân ở tỉnh Vĩnh Phúc, bố của nữ công nhân về từ Vũ Hán. Chính quyền sau đó ra các quyết định tiến hành theo dõi, giám sát chặt chẽ những người có tiếp xúc gần với những bệnh nhân mắc Covid-19 tại các địa bàn phát hiện các ca bệnh; người nghi mắc bệnh được cách ly, lấy mẫu xét nghiệm. Con số 16 trường hợp tuy không nhiều so với các nước khác nhưng là một con số báo động và chính quyền sau đó đã cho ra các thông báo, chỉ thị cấp bách, kịp thời. Đầu tiên là việc học sinh, sinh viên được nghỉ học, một số hoạt động tụ tập đông người bị đình chỉ. Chúng tôi trong những ngày đó đang trù tính, chuẩn bị cho các hoạt động, kế hoạch sau tết đành ngậm ngùi chấp nhận. Mùa xuân đã không còn nguyên vẹn, tôi không còn có dịp đứng bên sông ngắm bơi chải hằng năm trên sông Vực quê nhà, không có cơ hội đi xem vật làng Sình. Những dự liệu cho Ngày thơ Việt Nam, chương trình Viếng mộ thi nhân và một vài hội thảo khác đều bị tạm dừng dù đã chuẩn bị khá chu toàn.

Tôi dành một khoảng thời gian đọc báo, cập nhật tình hình và học hỏi các biện pháp phòng ngừa dịch cũng như tìm hiểu căn nguyên của dịch bệnh. Ngày 11/2, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo tới toàn thế giới tên gọi chính thức của bệnh viêm phổi do virus corona gây nên là Covid-19. Theo đó chữ “Co” là viết tắt của “corona”, “vi” của “virus” và “d” là “dịch bệnh” (disease), “19” là năm 2019, thời điểm phát hiện chủng virus. Tiếp đó, ngày 11/3, Tổ chức Y tế thế (WHO) chính thức công bố căn bệnh viêm đường hô hấp cấp (Covid-19) do chủng mới của vi rút corona gây ra là “đại dịch toàn cầu”, trong bối cảnh dịch bệnh đã lan đến nhiều quốc gia và lãnh thổ với nhiều hậu quả nghiêm trọng. Bệnh dịch chủ yếu lây nhiễm qua các giọt dịch phát tán ở khoảng cách tiếp xúc gần khi một người bệnh ho, hắt hơi hay nói chuyện. Và cách phòng tránh cơ bản nhất là tránh tụ tập đông người, đeo khẩu trang, giữ khoảng cách ít nhất là 1m đến 2m với những người khác; thường xuyên tẩy trùng các bề mặt đồ dùng vật dụng; rửa tay thường xuyên và đúng cách, tránh chạm vào mắt, mũi, miệng.

Một số thông tin khiến tôi chú ý, chẳng hạn trong khi toàn cầu đang háo hức đón giây phút giao thời, ngày 30/12/2019, tại Vũ Hán, bác sĩ Li Wenliang phát đi tín hiệu đầu tiên về một loại virus mới mà ông cho là rất nguy hiểm. Với kinh nghiệm của một bác sĩ, ông cho rằng virus này giống SARS - loại virus dẫn đến dịch bệnh toàn cầu năm 2003 và có thể tái hiện thảm cảnh của một đại dịch mới. Bác sĩ này sau đó đã qua đời rạng sáng 7/2 sau thời gian chiến đấu với virus tại Bệnh viện Trung ương Vũ Hán, nơi ông làm việc. Trên thực tế, lời cảnh báo này đã cho thấy đó không phải là tin đồn, Vũ Hán và sau đó là nhiều tỉnh thành Trung Quốc xuất hiện hàng chục nghìn người mắc căn bệnh lạ do virus này. Rồi dần dần, dịch bắt đầu lan ra, năm nghìn, mười nghìn, sáu mươi nghìn, trăm nghìn người và đến ngày 5/4/2020 là hơn một triệu người, lan từ Trung Quốc qua châu Á, châu Âu, qua Mỹ, qua Úc, châu Phi một cách nhanh chóng. Tôi chợt liên tưởng đến trong tiểu thuyết Dịch hạch (La peste) của Albert Camus ra đời năm 1947, hình thành nhiều cực hành động trong dịch bệnh, có người thờ ơ, có người quyết liệt, có người giấu giếm thông tin một cách cực đoan. Tác phẩm không chỉ bày biện ra tất cả những động thái ứng xử của con người trước vấn đề sinh tử mà còn thể hiện một hiện thực không bao giờ cũ của nhân loại. Ấn tượng nhất là nhân vật bác sĩ Bernard Rieux, đã cùng với bạn bè và đồng nghiệp lao vào cuộc chiến đấu với bệnh dịch để cứu Oran, thành phố biển của Pháp nằm ở phía Bắc Algérie. Rieux đã quyết liệt cho rằng: “nếu không điên thì cũng mù, không mù thì cũng hèn nhát mới cam chịu buông tay trước dịch hạch”. Ông đã làm hết sức mình để cùng mọi người đẩy lùi dịch bệnh với một tâm huyết: “sức lực tôi đến đâu thì tôi bảo vệ họ đến đó...”. Và bây giờ hàng triệu y bác sĩ trên thế giới cũng đang căng mình chống dịch. Nhiều bác sĩ đã làm việc kiệt sức, bị lây nhiễm và vĩnh viễn ra đi mãi mãi.

*
Đại dịch Covid-19 đã lan ra khắp thế giới, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và toàn bộ sinh hoạt của các cư dân trên địa cầu. Các quốc gia như Trung Quốc, Italia, Tây Ban Nha, Mỹ... đã chịu nhiều thiệt hại nặng nề về nhân mạng và các hệ lụy khác. Nhiều người mất đột ngột trên đường. Người dân Mỹ ở New York cầu cứu và họ kịp vui khi một tàu bệnh viện tới trợ giúp chữa bệnh như những trẻ thơ chờ cha mẹ về. Hàng ngày, hằng trăm thông điệp, chính sách của WHO, của các chính phủ trên thế giới được đưa ra, thực thi và cũng bấy nhiêu nỗi lo âu, bất lực trước tình hình dịch bùng phát và bao giờ vaccine được tìm ra.

Ở nước ta, ngay từ khi dịch bệnh bùng phát, Chính phủ đã có những động thái để kiểm soát dịch, bảo vệ nhân dân. Tính đến tháng 3 năm 2020, đại dịch Covid-19 tại Việt Nam có thể chia thành hai giai đoạn lây nhiễm chính, với 22 ngày cả nước không ghi nhận thêm ca nhiễm mới nằm giữa hai giai đoạn. Từ ngày 6/3 đến những ngày đầu tháng 4, Việt Nam bắt đầu ghi nhận hàng loạt các trường hợp mới liên tiếp mỗi ngày, phần lớn trong số đó là những người đến từ vùng có dịch trên thế giới và đi kèm là sự lây lan trong cộng đồng diễn ra với nhiều chiều hướng phức tạp.

Những khó khăn của cuộc sống do tác động của dịch bệnh ngày càng biểu hiện rõ rệt trên nhiều lĩnh vực đời sống. Đất nước bước vào một thách thức trước diễn biến mới khó lường của dịch Covid-19, có thể làm nhịp phát triển chậm lại, xáo trộn đời sống của toàn dân và nhiều gian khó, bộn bề ảnh hưởng đến từng cá nhân, từng gia đình, mỗi tập thể, doanh nghiệp và cả nước. Sự cấp bách, lo lắng không chỉ ở số người nhiễm bệnh, tử vong, mà từ những tác động đến xã hội, nhất là khi kinh tế bị đình trệ, cuộc sống người dân lâm vào khó khăn. Đại dịch tạo ra rất nhiều tác động khác nhau, đối với cá nhân đó là một thách thức lớn thậm chí nhiều người đã tỏ ra khủng hoảng trong bối cảnh của mỗi nhà, thì mỗi cá nhân phải cố gắng điều chỉnh các hành vi của họ. Việc ở nhà, cách ly xã hội không phải là chuyện dễ thích nghi đã tạo ra sự chán nản và lo lắng. Sự thách thức nhất là niềm tin, tính cố kết xã hội, hay nỗi hoang mang về tâm lý, nhận thức và những hành động, suy nghĩ ngược lại với lợi ích chung trong cuộc chiến chống dịch. Bản thân tôi, những ngày sống cách ly xã hội cảm giác ngày dài ra khác thường, mọi thứ im ắng, bao gương mặt thân quen lướt qua trí nhớ rồi chìm đi đâu đó trong những thanh âm trên tivi, trên chiếc loa phường nhắc nhở mọi người về vệ sinh phòng dịch.

So với nhiều nước trên thế giới đang chiến đấu với Covid-19, đất nước chúng ta phải đối mặt với nhiều trở ngại như ngân sách ít hơn, mật độ dân số cao và hệ thống y tế còn những hạn chế. Ngay ở giai đoạn đầu của dịch bệnh, chúng ta đã thực hiện đóng cửa các trường học, siết chặt biện pháp kiểm soát biên giới với các nước có dịch bệnh. Nước ta đã sớm cách ly nhiều cộng đồng, nhiều nơi để tránh sự lây lan do có nhiều trường hợp nhiễm bệnh và có nguy cơ lây nhiễm ở đây. Một trong những lý do cho sự kiểm soát dịch, hạn chế lây nhiễm cho đến nay trong công tác chống dịch là huy động được sức mạnh của toàn dân thông qua các chiến dịch, qua tin nhắn và tuyên truyền. Bên cạnh đó còn có một ứng dụng trên điện thoại thông minh để mọi người dân khai báo tình trạng sức khỏe của họ và việc khai báo không chính xác có thể bị phạt. Việt Nam cũng mạnh tay đối phó với nạn lan truyền của tin tức giả về dịch bệnh. Chính quyền các cấp đã huy động nhanh chóng lực lượng nhân viên y tế và quân đội tham gia chống dịch.

Lời kêu gọi của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: “Toàn thể dân tộc Việt Nam ta hãy cùng chung sức, đồng lòng vượt qua mọi khó khăn, thách thức để chiến thắng đại dịch Covid-19!”, như nhắc nhở nhân dân nghe Tổ quốc gọi tên mình, sẽ chiến đấu chống dịch theo những cách khác nhau, phù hợp với hoàn cảnh mới, phương cách mới. Và với lời kêu gọi của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc: “mỗi người dân là một chiến sĩ trên mặt trận phòng chống dịch” với tinh thần “Chống dịch như chống giặc” đã khơi gợi tinh thần chủ động, nắm bắt tình hình và ý thức chấp hành của người dân khắp cả nước. Gần đây nhất, ngày 31/3/2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 16/CT-TTg về các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch Covid-19 bảo đảm giãn cách xã hội, giữ khoảng cách giữa người với người, cộng đồng với cộng đồng. Nhằm giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cộng đồng, yêu cầu người dân ở nhà, hạn chế tối đa ra ngoài trong vòng 15 ngày. Mục tiêu của Chỉ thị đưa ra là không để lây lan dịch trong cộng đồng ở mức độ cao, có thể dẫn tới phá vỡ hệ thống cơ sở điều trị. Đây là giai đoạn cần huy động tổng lực, cần phối hợp nhuần nhuyễn, nghiêm túc, “khóa chặt từ bên ngoài, dập dịch từ bên trong, nhất là các ổ dịch, tìm cho được các trường hợp lây nhiễm”. Thời điểm này, Chính phủ cũng quan tâm đối với người nghèo và bảo đảm cuộc sống cho người dân.

Chỉ cần lướt trang Nhật ký mùa dịch Covid-19 của báo Tuổi trẻ với hàng loạt câu chuyên ấn tượng như: “Ấm lòng từng quả bí, chục trứng, mớ rau… bà con gửi vào khu cách ly”, “3 người bỏ dở chén trà, mua 1,5 tấn gạo chia cho người nghèo trước giờ cách ly”, “Các bác sĩ Việt Nam đã cứu sống chúng tôi…”. Những điều tốt đẹp đã giúp nhiều người tạm quên đi những khó khăn, làm sưởi ấm trái tim yêu thương đồng loại, tương thân tương ái những lúc khó khăn, hoạn nạn. Cuộc chiến với dịch bệnh nguy hiểm chỉ có sự lựa chọn duy nhất là tinh thần đoàn kết của thế giới, giữa nhân dân và chính quyền, giữa cộng đồng này và cộng đồng khác, giữa những cá nhân lấy sự tồn vong, sức khỏe lên trên hết.

*
Trong tình hình đó, Thừa Thiên Huế là địa bàn trọng điểm về du lịch, dịch vụ, thu hút nhiều dân cư sinh sống và làm việc; trong đó, có nhiều du khách, du học sinh, người lao động nước ngoài đến từ các quốc gia và vùng lãnh thổ, các tỉnh, thành có dịch bệnh Covid-19. Ngay từ những ngày đầu, thực hiện chủ trương của Trung ương, tỉnh đã có những chỉ đạo sát sao, kịp thời hành động khi có những diễn biến dịch trên địa bàn, luôn đề cao cảnh giác, luôn chủ động, sẵn sàng mọi điều kiện ứng phó với mọi tình huống. Ngày 09 tháng 3, Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế đã ban hành Chỉ thị số 43-CT/TU về việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống, khống chế dịch bệnh Covid-19. Ngày 13/3, ông Phan Ngọc Thọ - Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, Trưởng Ban chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 đã thành lập “Sở chỉ huy tiền phương” nhằm phòng chống dịch Covid-19 tại Trụ sở UBND tỉnh. Tỉnh đã triển khai họp trực tuyến với các sở ngành, địa phương vào các cuộc họp giao ban đầu giờ sáng. Với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, “Sở chỉ huy tiền phương” đã phát huy hiệu quả, luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu, phục vụ nhân dân. Chính các cuộc họp triển khai nhanh gọn, tập trung vào các nội dung quan trọng, phát sinh hàng ngày, tháo gỡ những vướng mắc trong công tác xử lý tại các địa phương, hoạt động linh hoạt, không kể ngày hay đêm, nói đến đâu làm đến đó đã đem lại hiệu quả tích cực trong công tác phòng chống dịch tại tỉnh Thừa Thiên Huế. Đặc biệt, Chủ tịch tỉnh Phan Ngọc Thọ khẳng định rằng: “Tôi chịu trách nhiệm trước Thủ tướng, các đồng chí chủ tịch cấp huyện phải chịu trách nhiệm trước tôi. Địa phương nào để xảy ra tình trạng người dân phát hiện đối tượng cần cách ly mà chính quyền chưa nắm thì lãnh đạo địa phương đó phải chịu hoàn toàn trách nhiệm”. Sự quyết tâm trong chỉ đạo và hành động của người đứng đầu chính quyền tỉnh là nguồn động lực, là sự tin tưởng để các cấp, các ngành quyết liệt thực hiện đợt cao điểm phòng, chống dịch bệnh Covid-19, tập trung ứng phó dịch bệnh đang diễn biến phức tạp.

Về tình hình dịch, đầu tháng 3, tỉnh Thừa Thiên Huế ghi nhận trường hợp đầu tiên nhiễm Covid-19 là một phụ nữ người Anh, ca thứ 30 tại Việt Nam và chồng bà, bệnh nhân 49. Sau đó, thêm các ca bệnh 31 và 33 được chuyển từ Quảng Nam ra Bệnh viện Trung ương Huế cơ sở 2 điều trị, các bệnh nhân đều là người nước ngoài. Tất cả các bệnh nhân Covid-19 này đến thời điểm hiện tại đều đã được điều trị tốt, nhiều lần xét nghiệm cho kết quả âm tính và được cho xuất viện. Họ nói rằng vô cùng biết ơn các bác sĩ ở Bệnh viện Trung ương Huế cơ sở 2 đã chăm sóc, điều trị khỏi bệnh. Tính đến ngày 7/4, Thừa Thiên Huế không còn trường hợp nào dương tính với Covid-19. Công tác được chú trọng nhất là kiểm soát dịch, cách ly các công dân từ nước ngoài về để ngăn ngừa nguy cơ mang dịch về địa phương. Trên địa bàn tỉnh hiện có 8 khu cách ly tập trung đã và đang tổ chức cách ly cho khoảng gần 6000 người. Để phục vụ cơm nước miễn phí cho hơn 1.000 người tại 4 khu cách ly, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thừa Thiên Huế đã điều động hàng trăm cán bộ chiến sĩ của đơn vị lo nấu ăn, dọn dẹp vệ sinh môi trường. Ngoài ra, có hơn 50 cán bộ chiến sĩ quân y túc trực 24/24 giờ để kiểm tra sức khỏe hàng ngày cho công dân. Chung sức cùng lực lượng quân đội, nhiều giáo viên, học sinh, đoàn viên thanh niên các địa phương đã tình nguyện đến các khu cách ly để giúp đỡ các chiến sĩ quân đội lo cơm nước cho người cách ly. Với tinh thần luôn coi các công dân đến cách ly như người thân yêu ruột thịt của mình và phục vụ chu đáo mọi thứ để bà con an tâm cách ly, bảo đảm sức khỏe và sớm được về nhà đoàn tụ.

Người em trai của tôi làm trong ngành y tế, những ngày này liên tục đi trực dịch tại các khu cách ly. Công việc nhiều áp lực, đi đêm đi ngày khiến gia đình thấp thỏm. Nhưng có biết bao gia đình như thế, tạm xa nhau để lên tuyến đầu chống dịch. Tôi động viên em: “Cố lên! Mọi thứ sẽ ổn thôi”. Sự mạnh mẽ và tự tin trong những lúc như thế này là cần thiết. Chống dịch không phải ngày một ngày hai, đó là ý chí của cả cộng đồng, cùng chung tay vì một mục đích đẩy lùi dịch bệnh trên lãnh thổ Việt Nam.

*
Tinh thần phòng chống dịch được đề cao, trong đó nhiều sáng kiến đã được ứng dụng và phát huy rất hiệu quả. Cái khó ló cái khôn và bao giờ cũng được người Việt Nam nuôi dưỡng, linh hoạt ứng phó với các tình huống khẩn cấp. Ngày 19/3, Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Thừa Thiên Huế (CDC) kích hoạt, đưa vào sử dụng Trung tâm Giám sát điều hành mạng lưới CDC toàn tỉnh và triển khai ứng dụng hỗ trợ thông tin phòng, chống dịch Covid-19. Người dân sẽ tương tác với Trung tâm Giám sát, điều hành mạng lưới CDC qua ứng dụng Covid-19, là một phần của Dịch vụ đô thị thông minh tỉnh Thừa Thiên Huế, bao gồm các tính năng: Phản ánh nghi nhiễm; yêu cầu hỗ trợ y tế; bảo vệ bản thân; hỏi đáp thông tin; tin tức chính thống; thông tin sai lệch; xác minh thông tin; thông báo, cảnh báo. Trung tâm tiếp nhận phản ánh của người dân đối với các trường hợp phát hiện ca nghi mắc Covid-19, thu thập dữ liệu di chuyển dân cư từ ngoài tỉnh đến các vùng dân cư trên địa bàn; thu thập dữ liệu khách lưu trú cũng như các nghiệp vụ thu thập khác liên quan đến việc người dân, khách du lịch ra vào địa bàn. Trên cơ sở đó, tỉnh tiến hành nghiệp vụ sàng lọc và phân loại, triển khai bản đồ số nhằm nhận diện các phản ánh, yêu cầu hỗ trợ y tế cũng như thông tin các nguồn lực trong quá trình tác nghiệp hỗ trợ công tác giám sát dịch bệnh tại địa phương.

Bệnh viện Trung ương Huế đã cải tiến xe điện tử điều khiển từ xa, vốn là xe ô tô đồ chơi điều khiển từ xa của trẻ em, phục vụ bệnh nhân tại khu cách ly những người mắc Covid-19. Đó là sáng kiến của thạc sĩ Huỳnh Phúc Minh, trưởng đơn vị quản lý dịch vụ buồng bệnh Bệnh viện Trung ương Huế. Các nhân viên y tế đã đặt tên xe Robot này là “Robot Tâm An” với ý nghĩa chữ Tâm nhắc đến trái tim, lương tâm con người, chữ An hướng đến sự bình an. Chiếc xe này có thể thay thế nhân viên y tế trong công đoạn đưa thức ăn vào cho bệnh nhân và các vật tư y tế khác tránh tiếp xúc gần dễ bị lây nhiễm trong quá trình điều trị. Xe có thể điều khiển bằng giọng nói từ xa, có thể giao tiếp giữa bệnh nhân và người hướng dẫn thông qua màn ảnh của camera. Chú Robot Tâm An nay đã trở nên gần gũi với các nhân viên y tế của Bệnh viện Trung ương Huế, mang đến niềm vui và những điều tốt đẹp cho người bệnh. Từ khi robot Tâm An bắt đầu hoạt động, nó đã phát huy được nhiều thế mạnh của mình, trở thành một nhân viên y tế đặc biệt giải quyết một phần công việc vất vả của các y, bác sĩ trong mùa dịch đối với việc chăm sóc người bệnh. Một tin vui khác, một robot đã được khoa Điện - Điện tử của Trường Cao đẳng Công nghiệp Huế chế tạo, hoàn thiện trong khoảng 10 ngày. Robot có thể thay cho con người làm một số việc vận chuyển đồ dùng, tư trang thiết yếu tại các khu cách ly tập trung có nhiều người nghi nhiễm dịch bệnh Covid-19. Robot được điều khiển thông qua ứng dụng (app) trên hệ điều hành Android của điện thoại đi động thông minh có kết nối wifi. Ngay sau khi hoàn tất, thử nghiệm, robot được chuyển giao cho Bệnh viện thành phố Huế để phục vụ khu cách ly tập trung phòng chống dịch Covid-19.

Nhiều học sinh, giáo viên cũng đã có những ý tưởng, sáng kiến tiêu biểu như việc chế tạo những chiếc máy rửa tay sát khuẩn tự động do thầy và trò Trường THPT A Lưới sáng chế. Thiết bị sử dụng rất tiện lợi, chỉ cần đưa tay vào ngăn rửa đã được thiết kế sẵn, cảm biến sẽ phát hiện và mạch điều khiển máy bơm tự động phun dung dịch sát khuẩn đã được bố trí dưới dạng các tia nhỏ. Việc sử dụng máy trước tiên tiết kiệm được thời gian, tiết kiệm được dung dịch sát khuẩn trong điều kiện kinh phí eo hẹp ở các trường học và hạn chế lây lan do tiếp xúc nếu có virus dịch. Ngoài ra, đội ngũ kỹ thuật của Công ty cổ phần Cấp nước Thừa Thiên Huế (HueWaCo) đã chế tạo hàng chục chiếc máy rửa tay sát khuẩn tự động để trao tặng cho lực lượng phòng dịch tại tỉnh Thừa Thiên Huế. Những sản phẩm mới này góp phần không nhỏ vào hiệu quả phòng dịch cho các thành viên trên tuyến đầu.

*
Ở một hướng khác, nhiều tập thể, cá nhân đã cùng đồng hành. Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Huế đã phát động “tiếp sức” cho tuyến đầu chống dịch Covid-19. Chị em phụ nữ đến từ các phường Trường An, phường Kim Long, Phú Thuận, Thuận Lộc, Chợ Đông Ba… đều có mặt trong đội hình tình nguyện. Người góp công, người góp của, đội hình tình nguyện phụ nữ Huế lập tức có mặt “tiếp sức” cho tuyến đầu chống dịch tại các khu cách ly tập trung của tỉnh, cùng lực lượng hậu cần tham gia nấu bếp và hỗ trợ hàng trăm suất ăn cho người cách ly. Một chị đã viết trong nhật ký tình nguyện: “Chị em phụ nữ dù vất vả, dù rất mệt vẫn luôn luôn sẵn sàng, luôn tiếp tục đi làm nhiệm vụ”.

Nhiều tập thể cá nhân trong ngành y tình nguyện tham gia vào tuyến đầu chống dịch Covid-19. Điển hình là 18 y bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên của Khoa Ngoại Chấn thương chỉnh hình và Thần kinh sọ não của cơ sở 2 Bệnh viện Trung ương Huế, đã ký đơn tập thể gửi Ban Giám đốc bệnh viện xin tình nguyện. Trong đơn, nhóm y bác sĩ này viết: “Tự hào là chiến sĩ áo trắng, chúng tôi nhận thức được trách nhiệm, vai trò tiên phong của mình trong giai đoạn khó khăn này. Vì vậy, chúng tôi đồng lòng, tự nguyện viết đơn này xin Ban Giám đốc cho phép chúng tôi được tham gia trực tiếp trong công tác chăm sóc, điều trị bệnh nhân Covid-19 tại bệnh viện hoặc những nơi khác”. Sự cống hiến, xông pha vào tuyến đầu chống dịch của các y bác sĩ là tấm gương điển hình của những “chiến sĩ áo trắng” trước dịch bệnh. Người viết bài này cảm động khi đọc lại một trang nhật ký của điều dưỡng Đặng Quốc Bảo đang có mặt trong đội ngũ y bác sĩ của Bệnh viện Trung ương Huế trực tiếp chăm sóc bệnh nhân Covid-19 luôn đối mặt với nguy cơ lây nhiễm bất cứ lúc nào. Anh để lại những dòng tâm cảm khiến người đọc phải xót xa: “Nếu có chuyện gì chỉ biết xin lỗi vợ, xin lỗi con, hãy tiếp bước những gì ba chưa hoàn thành”.

Trên tuyến đầu, còn có những áo xanh tình nguyện chống dịch Covid-19, họ là thế hệ trẻ những học sinh, sinh viên tham gia hỗ trợ tại các khu cách ly. Họ cùng vào bếp, hỗ trợ công tác hậu cần, san sẻ vơi bớt phần nặng nhọc trong những ngày căng mình chống dịch cho nhân viên các khu cách ly. Nhiều thanh niên tình nguyện phát khẩu trang, nước sát khuẩn miễn phí, hiến máu nhân đạo, hỗ trợ kinh phí chống dịch… Những việc làm thiết thực này không chỉ thể hiện trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức trong phòng, chống dịch bệnh mà còn lan tỏa tinh thần đoàn kết, “tương thân tương ái” trong cộng đồng. Tôi thấy bóng dáng tuổi trẻ mình trong đó, về những ngày cùng đội quân tình nguyện lên Nam Đông, A Lưới giúp đồng bào, về những chiến dịch dọn dẹp đường phố, đạp xe vì môi trường... Tinh thần của các bạn trẻ tình nguyện đã khiến “hậu phương” như chúng tôi tin tưởng vào ý chí, nghị lực và sự cống hiến của các bạn trẻ trong cuộc chiến với đại dịch. Hương đã cùng nhiều sinh viên khác đứng trong đội ngũ các sinh viên y khoa hăng hái lên đường, nhận nhiệm vụ tham gia vào các chốt kiểm dịch để đo thân nhiệt, khai báo y tế của tỉnh Thừa Thiên Huế. Những tuổi xanh ấy thắp lửa, sáng ngời biết bao.

Bên cạnh đó, UBND thành phố Huế đồng ý, định kỳ hàng tuần vào lúc 22 giờ đêm khi đã vắng người, một nhóm doanh nghiệp trẻ tình nguyện đảm nhận việc phun thuốc khử trùng trên tuyến phố đi bộ dọc sông Hương kết nối với cầu gỗ lim, nơi có nhiều người dân đi bộ thể dục cùng các điểm công cộng thường có nhiều người qua lại.

Và trong một diễn biến khác, ngày 4/4, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế phát lời kêu gọi: “Chúng ta đã chứng kiến toàn dân tộc Việt Nam đang đoàn kết cùng chính quyền quyết đẩy lùi nạn dịch. Tinh thần cộng đồng trách nhiệm đẩy lùi dịch bệnh đang diễn ra khắp nơi; tinh thần tương thân tương ái đang lan truyền trong xã hội; các bác sĩ, chiến sĩ nơi tuyến đầu đang gồng hết sức mình để ngăn chặn vi rút Covid-19 lây lan... Trong bối cảnh đó, văn nghệ sĩ Thừa Thiên Huế không thể đứng ngoài cuộc chiến chống dịch Covid-19”. Liên hiệp Hội đã phát động phong trào sáng tác tác phẩm văn học nghệ thuật trong toàn thể văn nghệ sĩ Thừa Thiên Huế để phát huy tinh thần dân tộc, động viên y bác sĩ, các chiến sĩ cùng toàn thể nhân dân trong cuộc chiến chống virus Covid-19, và đóng góp lương thực, thực phẩm, tiền mặt... vào “Quỹ văn nghệ sĩ giúp đồng bào khó khăn vì dịch Covid-19”. Những hành động thiết thực của văn nghệ sĩ đã tương trợ, đồng lòng cùng chính quyền và nhân dân vượt qua khó khăn của đại dịch, thể hiện tinh thần, trách nhiệm của văn nghệ sĩ với đất nước.

Và còn nhiều, nhiều nữa những tấm lòng, những gương điển hình của hàng ngàn chiến sĩ, đồng bào cùng chung sức, chung lòng chống dịch Covid-19. Đất nước ta, nhân dân ta đang làm được điều đó và sự hiệu quả đã thể hiện trong những ngày đầu tháng 4 cam go, thử thách khi các ca nhiễm đã dừng lại, ít đi đã động viên cho chúng ta phần nào.  

*
Chúng ta nhìn xa hơn rằng nhân loại đã từng đối mặt với nhiều thảm trạng như dịch bệnh, chiến tranh và bao giờ cũng có những kết quả cuối cùng. Tôi đọc Dịch hạch của Camus rút ra bài học rằng “giữa lúc gặp tai họa, trong con người có nhiều điều đáng khâm phục hơn là cái đáng khinh ghét”. Lại lấy một câu hiện thực của bác sĩ Rieux trong Dịch hạch từng nói: “Cứu rỗi nhân sinh là một chữ quá lớn đối với tôi. Tôi không nhìn xa như thế. Tôi chỉ chú ý đến sức khỏe. Sức khỏe con người trước tiên”. Và có lẽ, các chính quyền và các y bác sĩ trên thế giới đều nghĩ như thế. Cuộc đấu tranh này còn dài vì loài người không thể tự loại bỏ bệnh dịch, dù được đẩy lùi thì mầm bệnh vẫn lẩn khuất đâu đó. Chúng tồn tại giống như cái thiện và cái ác, cái mất và cái còn, cái khó và cái trí để con người luôn cảnh giác. Như nhiều người đã nghĩ, chỉ có sức mạnh của sự đoàn kết, đoàn kết của nhân loại, đoàn kết của các quốc gia, đoàn kết người dân và chính quyền mới có thể giúp chúng ta đủ sức mạnh chiến thắng.

V.N
(TCSH374/04-2020)