LTS: Khi Sông Hương gửi những dòng thơ này đến với bạn đọc thì Paris đã yên bình sau cơn ác mộng khủng bố IS. Nhân loại đang đứng bên người Pháp: “Je suis Paris! Tôi là Paris! Nhân loại là Paris!” Lá cờ nước Pháp nhung phủ hàng triệu gương mặt người. Và những bài thơ dành cho Paris đã ngân lên, đơn giản, đó là biểu tượng xứ sở nghệ thuật của thế giới, là nơi Cách mạng Pháp với Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền đã mở ra một kỷ nguyên hoàn toàn mới cho nhân loại…
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Ngày thứ sáu mười ba
Ngày thứ sáu mười ba
Khi chúng ta nghĩ về Paris
Chúng ta khóc một mình lặng lẽ
Mỗi người lắng nghe giữa các bức tường
Lau nước mắt, nấu ăn, giặt giũ, ra đường
Nơi làm việc sáng nay, không người nào nhắc nữa
Dù ai cũng biết đêm qua, ly trà không kịp uống
Bạn làm gì, trước màn hình tivi
Chúng xả súng vào rạp hát, lớp học
Sân bóng, chúng xả hơi độc vào phòng đầy trẻ con
Nện cuốc vào đầu, tra tấn đến chết
Bịt mặt ném người xuống nước
Ở đâu?
Ở Paris, ở Phi châu, hay ở Campuchia, Việt Nam, Trung Hoa?
Khi chúng ta ngủ quên trên sofa
Trong ánh sáng mờ mờ nhấp nháy của màn hình
Có một bàn tay tìm cách bôi xóa chúng
Khỏi ký ức chúng ta, lau sạch nước mắt khi bạn ngủ
Và khi thức dậy
Nước mắt đã khô
Chúng ta ra đường
Chúng bắt đầu sơn phết các ngôi nhà
Và khi chúng ta đã nguôi ngoai
Kêu gọi lòng tha thứ, quỳ gối cầu nguyện
Chỉ còn một chiếc lá trên tường
Rung lên mặc gió không hề thổi
Bọn chúng sẽ trở lại
Nhắc nhở chúng ta: nhân loại không biết khóc. Họ chỉ khóc một mình.
Hãy cầu nguyện
Hãy cầu nguyện cho sông Seine chảy mãi qua cầu
Hãy cầu nguyện cho Rimbaud, Verlaine
Cho những người yêu nhau
Cho những người chết dưới đống gạch đá
Những người bị bắn vào lưng, vào bụng, vào đầu
Cho đứa trẻ nằm trên tay người đàn ông
Cho những người không bao giờ cầu nguyện
Cái chết nào cũng buồn
Chiến tranh nào cũng buồn
Nhưng hãy mở tấm chăn đắp mặt để nhìn xem
Kẻ nào đã bắn vào anh em chúng ta
Và đi theo vết máu trên đường
Đi mãi cho đến khi bạn gặp
Một chỗ ngồi bí mật trong bụi rậm
Nơi đêm qua một người đã ngồi
Ăn bữa ăn tối sau cùng
Được mang tới bởi một người đàn bà
Áo choàng xám, khổ đau, héo úa, tự xưng là mẹ của anh ta
KHẾ IÊM
Paris
Có hố đen nào trong
tâm hồn con người khiến
con người biến thành vũ
khí tàn sát con người
có hố đen nào khiến
lũ hổ đen IS
như lũ quỷ hiện hình
giữa đêm tối Paris
và thế là Paris
rung động kinh hoàng Paris
máu chảy Paris thương
đau Paris thứ sáu mười
ba mười ba thứ sáu
Paris Paris của
quyền con người của lãng
mạn ấn tượng tượng trưng
siêu thực Paris của
những giấc mơ bao năm
bây giờ đang cơn bất
hạnh nhưng Paris còn
đó lấp ló ánh bình
minh như ngọn tháp eiffel
bất tử trên siêu lộ
thông tin Paris Paris
chừng như mỗi con người
có một Paris hỡi
Paris bình yên bình
yên Paris.
BAKY MEITÉ
Không phải là nhà thơ, cũng không phải nhà văn, Baky Meité là vận động viên quốc gia môn bóng bầu dục (Rugby) tại thành phố Montpellier. Một vận động viên quốc gia khác Aristide Barraud, là cầu thủ quốc tế chơi trong đội tuyển Pháp, là một trong những nạn nhân bị thương nặng trong vụ xả súng tại một nhà hàng tối thứ sáu ngày 13/11/2015 tại quận X Paris. Baky Meité đã làm bài thơ này tặng bạn, nhưng cũng muốn nhắn gửi đôi lời tới các nạn nhân cũng như tới tất cả chúng ta.
Hiệu Constant (sưu tầm và dịch)
Khi màn đêm buông xuống...
Đêm đến vẫn luôn là cuộc sống
Đêm đến đâu phải là cái chết
Paris là cuộc sống
Paris đêm về có ai ngủ đâu em.
Mọi cuộc đời trên trần gian đều đáng sống
Ngay cả khi định mệnh khác đi rồi
Dẫu không một đồng chinh không một cắc bạc
Cũng đừng nên để tội ác dẫn đi
Làm điều hại người
Người khác. Họ.
Chỉ là Tôi
Một Tôi khác
Sự khác nhau hủy hoại
Với những kẻ học đòi kém cỏi
Quả vậy thật sững sờ
Khi Tôn giáo dưỡng nuôi
Những linh hồn tồi tệ
Những bộ óc héo tàn
Thì chúng vun trồng mối hiểm họa tiềm tàng.
Khi Tôn giáo dưỡng nuôi
Những con tim ăn năn
Những tâm hồn bầm giập
Tôn giáo thành vô giá người ơi
Hãy dũng cảm lên Aristide
Tôi biết rõ nghị lực và nhiệt tâm của em
Và nếu như hôm nay tôi đã ra khỏi nhà
Cố ép mình đem theo niềm hạnh phúc
Qua những dòng chữ này
Tôi gắng giữ gìn phẩm hạnh
Phẩm hạnh trước các nạn nhân
Sự lựa chọn này hình như của toàn dân.
Hãy giơ cao bàn tay cứu nguy, các bạn
Hãy lấy ra thứ gì quý giá nhất
Chớ để sự phỉnh phờ mạo phạm
Hãy sợ nhé khi cứ để lún dần
Vào hàng loạt những thông tin
Được các nhà báo mau lẹ đưa lên
một chút “thích thú” của họ
Tầm thường hóa
Những điều tàn bạo nhất.
Sự cuồng tín gây đau thương
Chính sách mị dân làm đau trần thế
Chủ nghĩa cực đoan tặng tôi
Hương vị choáng váng ghê người.
Thứ sáu ngày 13
Tim tôi ngâm nga
Trong tuyệt vọng
Thứ sáu ngày 13
Tim tôi đòi hỏi
Đạo lí làm người.
Ai nấy đều xứng đáng
Có một ngày thứ bẩy 14 kéo theo sau
Và còn hơn thế nữa
Bất kỳ ai cũng đáng sống trên đời
Đêm buông rồi đâu phải cái chết đến người ơi.
Paris 20/11/2015
(SH322/12-15)