Lê Vũ Trường Giang: Anh (chị) có thể cho biết những cảm nhận về Tạp chí Sông Hương và những gì Sông Hương đã gửi đến bạn đọc trong thời gian qua?

 

Nhà văn Dạ Ngân: Tôi ít được cầm tờ Sông Hương bằng giấy in trên tay mà hay đọc tạp chí trên Internet. Cũng không phải tờ tạp chí nào mình cũng có thời gian ghé mắt nhưng Sông Hương online là một trong những địa chỉ tôi yêu thích. Gặp ở đó những cố gắng công dân để tờ tạp chí không chỉ chuyên về văn nghệ. Ví như lúc nào cũng có góc dành cho biển đảo. Và cũng để gặp ở đó những sáng tác của những tác giả mà mình muốn biết và đọc của họ.

Nói chung, các bạn không “co đầu rụt cổ” với những vấn đề bức bối của xã hội, không nguội lạnh hay cao đàm khoát luận, đặc biệt phần dành cho sáng tác văn học có chọn lọc, khá chuẩn.

 

Nhà thơ Văn Cát Tiên: Nỗ lực của Tạp chí là sự nỗ lực tự thân và chính Sông Hương là ấn phẩm có chất lượng tiên phong, ủng hộ cái mới, cái đẹp trong tình hình văn học hiện nay. Cả khu vực miền Trung chỉ có Sông Hương là nơi văn học đúng nghĩa, mạnh dạn chuyển tới độc giả những bài viết có nội dung sâu sắc, mới mẻ. Ấn phẩm Sông Hương thể hiện rõ quan điểm Chân - Thiện - Mỹ độc đáo, bản sắc.

 

Nhà thơ Ngọc Tuyết: Trong thời đại hội nhập và toàn cầu hóa hiện nay, người ta càng ngày càng ý thức được giá trị của văn học. Văn chương không cởi mở chắc chắn không đủ khả năng giúp người viết vượt thoát những rào cản để tự hoàn thiện trên hành trình nghệ thuật. Trong ý nghĩa đó, văn chương được biểu hiện như một dạng hoạt động thực tiễn. “Sức mạnh văn chương”, “bản lĩnh văn chương” chính là nói đến sự tiềm ẩn nằm chìm trong đời sống với một cấu trúc có bề sâu.

Sự đồng thuận đó tôi đã nhìn thấy được nơi Sông Hương, với những chuyên đề gần đây như: Dấu ấn Hậu hiện đại, Thơ Tân Hình Thức, Văn chương Việt Nam đương đại… Với một diện mạo thiên biến và lối viết đa dạng, những chuyên đề đã góp phần đưa ra một hướng nhìn toàn cảnh và chuyên biệt hơn cho văn học Việt Nam. Sông Hương giúp cho bạn đọc hiểu và nhận định đúng những gì mà các văn nghệ sĩ đã chuyển tải trên con đường cầm bút lắm thử thách.

 

Nhà văn Nguyễn Toàn: Có thể nói trong mấy năm gần đây Sông Hương đã gặt hái được những thành tựu xứng đáng với nỗ lực góp phần làm mới nền văn học nước nhà và giữ được bản sắc riêng của một tờ tạp chí văn học nghệ thuật Cố đô. Chất lượng các chuyên mục tương đối đồng  đều  và  trong  mỗi  số  đều  có  bài  đáng  đọc.  Chưa  thấy  hiện  tượng  “đuối”  giữa  số  này  với  số  khác,  điều  không  dễ  duy  trì  ngay  cả  với  những  tạp  chí  chuyên ngành trung ương. Tôi rất yêu thích trang  nghiên cứu, lý luận, phê bình với những gợi mở lý  thú  và  thông  tin  bổ  ích.  Điều  tưởng  chừng  đã  cũ,  việc tưởng đã an bài lại hóa mới mẻ dưới góc nhìn  khác  trong  một  số  bài  trên Sông  Hương,  tạo  nên  tính hấp dẫn của tạp chí.

 

Nhà  văn  Uông  Triều:  Tôi  cho  rằng  điều  lớn  nhất  Sông  Hương  có  được  là  Tạp  chí  đã  vượt  qua  khuôn  khổ  địa  phương  của  một  tạp  chí  văn  nghệ  thông thường. Chất lượng bài vở cao, có được sự tin  tưởng, cộng tác của các cây bút hàng đầu giới văn  nghệ  và  nghiên  cứu  học  thuật  của  cả  nước.  Cách  tân và ủng hộ cách tân cũng là một điều đáng nói  về Sông  Hương,  điều  mà  ngay  cả  một  số  tờ  báo,  tạp chí trung ương cũng không có được. Hình thức  trình  bày  tạp  chí  đẹp,  sang  trọng,  mỹ  thuật  cũng  là một điểm nhấn. Những nỗ lực của Sông Hương trong thời gian qua mang tới diện mạo mới và chất  lượng. Tôi nghĩ độc giả sẽ luôn dành tình yêu mến  cho Sông Hương.

 

Nhà phê bình văn học Thái Doãn Hiểu: Sông  Hương là tờ tạp chí địa phương. Những người phụ  trách tờ báo có ý thức rất sớm là phải vượt thoát ra  khỏi thân phận tỉnh lẻ, đã chiêu được về cho mình  những  cây  bút  “đại  gia”  của  cả  nước  và  hải  ngoại  làm  cho  chất  lượng  tờ  tạp  chí  được  nâng  lên  tầm  quốc gia. Chất lượng là thước đo, là chuẩn để chọn  bài  đăng,  nếu  lơi  là  việc  này  tờ  báo  sẽ  xuống  cấp  ngay. Ba mươi năm tồn tại và phát triển của Sông  Hương là cả một sự nỗ lực tự thân. Hay và đẹp. Uy  tín lại sinh ra uy tín, người ta ưa đọc Sông Hương là  vì vậy.

Lê Vũ Trường Giang: Với Tạp chí Sông Hương  và Huế, anh (chị) có những kỉ niệm nào đặc biệt?

Nhà  văn  Dạ  Ngân:  Chao  ơi,  những  gì  đã  qua  thì  không  bao  giờ  có  lại  được  nữa.  Huế  và Sông  Hương,  đó  luôn  là  những  cái  tên  “hai  trong  một”  trong ký ức tôi. Đặc biệt nhất với tôi có lẽ là những  chuyến đi Huế khi Hoàng Phủ Ngọc Tường, Lâm Thị  Mỹ Dạ, Trần Thùy Mai… còn thanh xuân (với ý nghĩa  tráng  niên  tinh  thần  của  từ  này).  Huế  thâm  trầm  sâu lắng nhưng cũng đã từng tiềm ẩn nguy cơ bùng  nổ.  Sau  đó,  khi  tôi  làm  ở  Ban  Văn  Tuần  báo  Văn  Nghệ (Hội Nhà văn Việt Nam) thì khôi nguyên Trần  Hạ  Tháp  trong  Cuộc  thi  truyện  ngắn  2000  -  2001  khiến cho Huế trong tôi gần thêm nhiều vì Huế đã  có được một tác giả như thế. Và những truyện ngắn  của cô bạn Trần Thùy Mai in liên tục trên Văn Nghệ  những năm đó làm cho Huế nổi bật hơn, lấp lánh,  rất đáng nể. Và với một tác giả khác nữa. Tôi còn  nhớ hương vị của những buổi chiều nói chuyện điện  thoại máy bàn đường dài với Thầy Minh Đức Triều  Tâm  Ảnh.  Trong  tim  tôi,  vị  Thầy  ấy,  đến  giờ,  vẫn  được viết hoa.  

Nhà thơ Văn Cát Tiên: Sông Hương và các bạn trẻ trong Ban Biên tập, cụ thể là nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc đã đồng hành cùng cá nhân tôi triển khai chương trình thiện nguyện nhỏ hỗ trợ nạn nhân da cam ở A Lưới một cách nhiệt huyết và công tâm là một cảm xúc khó phai nhạt. Tôi biết ơn sâu sắc những người bạn văn như Lê Vĩnh Thái, Lê Vũ Trường Giang, Lê Minh Phong… đã cùng tôi tham dự và triển khai chương trình thiện nguyện đến nơi chốn cần nhất. Đó chính là ấn tượng mà tôi ghi nhớ nhiều. Cảm ơn các bạn nhé.

Nhà thơ Ngọc Tuyết: Kỷ niệm thì tất nhiên gắn liền với ký ức. Những ký ức chung về người này, người kia, con đường này, con sông nọ. Thế nhưng kỷ niệm riêng của mỗi nơi, mỗi cảnh trong số ngần ấy người thì lại khác nhau, khác một cách khá triệt để! Tôi viết có cái chung và riêng. Bài thơ Sói, tôi viết cho riêng mình (hihi… vì tôi tuổi Tuất), viết trong một ý thức cũng như ý tưởng hoài nghi, tiêu cực với cuộc sống. Những dòng tư tưởng ấy tôi nghĩ rằng Sông Hương sẽ không đăng nhưng lại nhận được báo biếu tác giả. Tôi thật sự cảm động khi thấy những lời riêng của mình được chia sẻ đến bạn đọc, đó là bài thơ Sói của tôi.

Nhà phê bình văn học Thái Doãn Hiểu: Năm 1995, ghé thăm Tạp chí Sông Hương, tôi rất cảm động khi gặp lại người bạn cố tri hồi anh còn sống và làm việc ngoài Nghệ An là nhà văn Hồng Nhu. Hai anh Quang Hà và Hồng Nhu mời tôi cộng tác. Và, thế là bài tiểu luận đầu tiên của tôi in Sông Hương là bài Ông tổ thơ Nôm xuất hiện. Đó là chuyên luận thi tốt nghiệp đại học. Từ đó đến nay dễ đã đến 18 năm với vài chục bài phê bình, tiểu luận của tôi đã được Sông Hương trân trọng đăng tải. Chính Sông Hương đã làm vẻ vang cho Thái Doãn Hiểu trong việc phổ biến tâm thuật của mình từ những bộ sách như Thi nhân Việt Nam Hiện đại, Giai thoại nhà văn...

Lê Vũ Trường Giang: Anh (chị) gửi gắm gì qua sự hưởng ứng, cổ súy của Sông Hương cho những tìm tòi, cách tân sáng tạo nghệ thuật trên hành trình hướng về CÁI ĐẸP.

Nhà văn Dạ Ngân: Nhân kỷ niệm ngày khai sinh tạp chí, tôi chỉ nhớ Sông Hương từng có thời hoàng kim, được nhiều nhà văn nhà thơ và bạn đọc xếp riêng cho một góc trên giá sách. Tôi chỉ mong các bạn có lại được vị thế xã hội của thời ấy, bởi dù gì đi nữa thì Tạp chí cũng là để cho bạn đọc tin yêu mình mà khi đã có điều đó, các bạn có in đều đều những thể nghiệm “khó nuốt”, người đọc vẫn cứ nhâm nhi được như thường.

Nhà thơ Văn Cát Tiên: Cái đẹp mà Sông Hương hướng đến có lẽ cần thiết nhất chính là dám đăng những bài viết thể hiện quan điểm đầy cá tính của các bạn viết trẻ. Điều này không đơn giản nhưng nó là sự cổ súy cái đẹp mà văn học cần nhất lúc này.

Nhà thơ Ngọc Tuyết: Trong cảnh văn học đương đại, thiếu và thừa tạo nên lỗ hổng, người viết dễ rơi vào khoảng rỗng. Hiện thực đang thách thức. Vì vậy tìm kiếm cái Đẹp, tạo ra cái Đẹp của người cầm bút như “nhu cầu cần nước của thực vật”. Đây là một thách thức lớn vì cái Đẹp phải mới hơn cái cũ, cái Đẹp được trau dồi trên nền cái cũ. Và tôi đã nhận thấy sự dấn thân táo bạo của Sông Hương. Tôi sẽ luôn đồng hành cùng Sông Hương và xin chúc Sông Hương ngày càng vững mạnh, để độc giả được đọc những sáng tác mới, những công trình nghiên cứu… và cái ĐẸP trong văn học.

Nhà văn Nguyễn Toàn: Cổ vũ phong cách mới, chú trọng học thuật hàn lâm là xu hướng chung của nhiều tạp chí văn nghệ uy tín hiện nay. Sông Hương đang có những nỗ lực bứt phá mạnh mẽ mang sắc thái riêng, tạo được hiệu ứng nhất định với bạn đọc. Kèm theo là bản sắc văn hóa Huế được chuyển tải đậm nét trên mỗi số tạp chí. Với người yêu Huế, muốn tìm hiểu về Huế, đó là nét độc đáo đáng quý vì vậy họ đã, đang và sẽ là lớp người đồng hành tin cậy, gắn bó lâu dài với tạp chí. “Quý hồ tinh bất quý hồ đa”, dẫu biết vậy mà tôi vẫn còn chút băn khoăn. Từng trải 30 năm cay đắng ngọt bùi làm nên văn hiệu, Sông Hương giờ không còn khu biệt của riêng Huế nữa mà đã mang tầm vóc khác. Vì vậy việc quảng bá, nhân rộng đối tượng độc giả ở các vùng miền cũng hết sức cần thiết. Và nếu xem đây cũng là mục tiêu hướng tới, nên chăng cần có sự sắp xếp lại bài vở, chẳng hạn những bài viết về đất nước, con người, ẩm thực Huế nên đưa vào các số đặc biệt, những số thường chỉ xen kẽ để dành đất cho những bài mang tính phổ quát, đáp ứng nhu cầu của đông đảo bạn đọc ở mọi miền đất nước. Như vậy, tinh thần, bản sắc Huế vẫn được nâng niu giữ gìn nhưng sức lan tỏa, cộng hưởng của tạp chí sẽ sâu rộng hơn, trên bình diện khác.

Nhà văn Uông Triều: Tôi mong rằng Sông Hương luôn giữ vững được những phẩm chất vốn có của mình và càng tiến xa thêm nữa. Là bà đỡ cho những cách tân táo bạo, mới mẻ. Nghệ thuật và cái đẹp là trên hết, không điều gì có thể lay chuyển được điều đó. Sông Hương luôn đón nhận sự tin cậy, mến yêu hiện tại và cả sau này nữa.

Nhà phê bình văn học Thái Doãn Hiểu: Sông Hương là sân chơi tốt và thân thiết của mình, nên tôi sẽ dành cho Sông Hương những bài viết tốt nhất.

Mong rằng tạp chí hãy quan tâm gắn bó hơn đến đời sống của nhân dân. Đừng như các tờ báo quốc doanh khác thường yên phận thủ thường né tránh những vấn đề nhạy cảm của đất nước, nhân dân sống một đường, văn chương phô một nẻo. Hành trình về Cái Đẹp tốt nhất là hành trình về Cái chân - chân lý. Đó là tiêu chí đầu tiên của người làm nghệ thuật Chân - Thiện - Mỹ.

Lê Vũ Trường Giang: Xin cảm ơn các nhà văn, nhà thơ, nhà phê bình văn học.  

(SDB9/6-13)