NGÔ MINH

Điện Biên Phủ

60 năm rồi mà như mới hôm qua
Thế giới hô vang Điện Biên Phủ - Hồ Chí Minh - Võ Nguyên Giáp!
Còn nghe mùi khét lũ lũ thực dân đầu hàng lặng bước
Trước mũi súng của chiến sĩ Điện Biên

Nhưng Điện Biên Phủ không chỉ là chiến thắng nức lòng
Điện Biên Phủ là binh phápViệt Nam
Từ Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung… kết tụ trong
                                                tư duy Võ Nguyên Giáp
“Quyết định khó khăn nhất trong đời cầm quân của tôi là thay
đổi cách đánh…”
Chuyên gia đã thông qua kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh
Bao đêm trong ánh lửa pháo sáng địch, mái đầu Tổng Tư lệnh
ánh từng sợi bạc…
Ta phải đánh theo cách đánh của ta
Kéo pháo vào rồi kéo pháo ra!

Điện Biên Phủ không chỉ là quả đấm nốc-ao quân Pháp
Mà còn là tự chủ Việt Nam
Bốn ngàn năm tự tìm lấy con đường để đi, bài ca để hát
Lịch sử dạy rằng bắt chước là thất bại
Nghe phương Bắc phủ dụ là tự diệt mình

Con đường kiến quốc còn dài
Biên giới biển đảo quốc gia còn dậy sóng
Điện Biên Phủ nghĩa là luôn dậy sóng
Điện Biên Phủ là minh triết Việt Nam.

 

Ký ức Sơn La - Tranh: Nguyễn Đăng Sơn

HỒ THẾ HÀ

Cảm xúc Điện Biên

Lắng trong màu trắng hoa ban
Gọi sớm những làn sương núi đồi
Điện Biên mùa chiến công
Cả đất trời thao thức
Màu hồng của ngói, màu xanh của rừng
Điện Biên đón nhân dân hội tụ

Chúng tôi đi trong ngát thơm hương hoa
Thành phố trẻ như đoàn quân năm xưa
Mở lồng ngực nhìn về đồng bằng
Lưng tựa vào hồn sông núi
Bệ phóng là trái tim
Thành Điện Biên bất tử

Đường chân trời nhìn từ Điện Biên
Nhìn từ những ngọn đồi khốc liệt năm xưa
Nhìn từ những anh hùng “rũ bùn đứng dậy”
Thu vào tầm mắt hiện tại
Thành khát vọng tương lai
Thành sự sống vĩnh cửu

Tên Điện Biên có âm thanh của nhạc
Âm thanh của gió
Âm vang của tiếng reo vui
Âm vang của hồn thiêng sông núi
Thành bản nhạc của cuộc đời mới
Chạm vào là ngân!



LÊ TẤN QUỲNH

Mây trên đèo Pha Đin

Mây cứ chảy tràn từng hốc nhớ
Bên triền xưa trắng cả tiếng hò dô
Hoa ban thời cùng vào chiến trận
Lãng quên mình trong sắc nắng như mơ

Hoa cũng chảy bên người nằm lại
Chốn vi vu trắng ánh mắt nhìn
Và trong buổi sáng của thiên âm ríu rít
Trái tim nghiêng theo những dốc xanh

Phía thung lũng đã chen lên màu khói
Nhớ nhung không hẹn cuộc đất trời
Ta như tan mãi phía cheo leo chóp núi
Giật mình vang dội tiếng người ơi

Hoa và mây tan vào nhau sờ sững
Như máu các anh đỏ ở chiến trường
Hôm nay chợt không năm không tháng
Hoa ban về thắp trắng cả mùi hương...
 

Minh họa: Nhím

NGUYỄN HƯNG HẢI

Đường tới Điện Biên Phủ
       Trích Trường ca viết theo Hồi ký của Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Trải tấm bản đồ ra trước mặt
Như trải cả lòng mình cùng bao nỗi cam go
Tướng Giáp thưa với Bác Hồ:
- Sau khi đánh chiếm được đồng bằng, trung du
Cửa ngõ Thái Nguyên đen đặc binh lính Pháp
Dọc theo rặng núi Hồng máy bay giặc dò la
Hàng trăm quả bom ném xuống một giờ
Tuyên Quang bị cày lên
Biên giới bị cày lên
Như nắm thóc bị đem vào cối giã
Có thể vượt được qua cơn đói lả
Nhưng dễ gì vượt được vòng vây
Đi xuyên ngày
Đi xuyên đêm
Súng lấy được của địch thì nhiều nhưng thiếu đạn thường xuyên
Súng cối ta làm cũng thường xuyên hỏng hóc
Mác-búp-đa đối mặt với đạn bom càn quét
Đường chuyển gạo, thuốc men bị quân thù vây chặt
Thì vây lại quân thù bằng ý chí niềm tin
Bên ngọn đèn giữa mưa gió rừng đêm
Bác Hồ nhìn Tướng Giáp
Tướng Giáp thưa với Người:
- Muốn phá được vòng vây chiến lược
Ta phải mở chiến dịch Tây Bắc
Bác bảo chiến dịch này “chỉ được thắng, không được thua”
Từ mệnh lệnh của Bác Hồ
Tướng Giáp chọn Đông Khê
Dù trước đó Cao Bằng đã được chọn là mục tiêu mở màn chiến dịch
Mất Đông Khê địch sẽ mất Cao Bằng
Đó là một nhận định tuyệt vời sáng suốt
Đời cầm quân dễ có được mấy lần
Và thử hỏi đã ai làm được như Tướng Giáp
Trong cái lán giữa rừng rả rích mưa đêm
Tướng Giáp ngồi lặng im bên Bác
Sau chiến dịch Đông Khê, thế địch ta đã khác
Nhưng làm cách nào đây để giải phóng Cao Bằng
Khi lũ giặc như những con sâu cuốn mình trong chiếc lá
Tướng Giáp như con thuyền giữa mênh mông biển cả
Không có la bàn, tự tìm hướng mà đi
Và Tướng Giáp đã làm nên câu chuyện thần kỳ
Như ước mong của Bác
Trận thắng Cao Bằng cũng như trận Chi Lăng
Trong “thảm họa Cao Bằng”
Có người Pháp hôm nay còn hoảng loạn
Sao Cac păng chi ê lại cực kỳ đơn giản
Coi việc rút quân khỏi Cao Bằng như một cuộc hành quân?
Chính “sai lầm” này đã làm cho lính Pháp sa chân
Trong cái hố do Việt Minh đào sẵn
Cái hố mà Tướng Giáp đã bày binh bố trận
Cái hố mà chỉ Tướng Giáp nghĩ ra thôi
Đã mấy chục năm rồi
Đường số 4 bao hồn oan thất trận
Như vẫn còn chửi rủa sự ngu si
Vì cái gì mà phải bỏ Pa ri
Để có mặt nơi rừng thiêng nước độc
Trong cay đắng, cúi đầu mới nhận ra sự thật
Xứ An Nam không giống như nước Pháp
Tướng Giáp đâu có như lời Chính phủ Pháp rêu rao?!
Trong hão huyền bảo hộ xứ Đông Dương
Ta còn nhớ những cánh tay giơ hàng khi được thả tự do
đều giơ lên nhất loạt:
- “Vi ve Hồ Chí Minh Vi a Hồ Chí Minh”
Hành động đó làm muối mặt những kẻ cuồng chiến
trong Chính phủ Pháp
Còn những người lính chúng ta càng thêm quí thêm tin Tướng Giáp
Yêu và thương ông hơn đâu chỉ ở nụ cười
Biên giới những năm 50
Sau chiến dịch trung du, Tướng Giáp đứng lặng người
Nhìn gương mặt Bác Hồ xạm đen, hốc hác
Đại Tướng quặn lòng
Giấu đi nước mắt
Thương Bác bao đêm nếm mật nằm gai
Thương những cô gái, chàng trai
Gác bút nghiên
Bỏ lại cuốc cày
Mang cả xưa, nay vào chiến dịch
Điện Biên là cái đích
Nhưng đến Điện Biên bằng cách nào mà không tổn máu xương
Có Bác đưa đường
Tướng Giáp cầm quân
“Voi” cũng thua “châu chấu”
Đưa cho Bác chiếc khăn tay còn thấm máu
Chiếc khăn tay đã theo ông từ buổi còn tầm vông, mã tấu
Như một báu vật
Vì đấy là chiếc khăn của một người con gái ở trường Bưởi đưa cho
Cầm chiếc khăn Đại Tướng vừa đưa
Bác giơ lên
Và Người nói:
- Chú nhớ giữ chiếc khăn này để khi đến Điện Biên
Gói những cánh hoa ban mang về Hà Nội
Câu nói của Người trong đêm rừng biên giới
Tướng Giáp đã mang theo khắp các chiến trường
Chiếc khăn tay là an ủi lúc cô đơn
Là khe khẽ mỉm cười khi nghĩ lại
Là lá cờ trên đỉnh núi
Là cánh buồm trước những dòng sông
Chiếc khăn tay gói cả tấm lòng của người dân Việt Bắc
Khi đặt vào trong đó mấy quả sung
Khi đưa Bác lau mồ hôi, bụi đất
Khi ở giữa Thủ Đô nhớ về thời trận mạc
Chiếc khăn tay của một thời ta gặp
Đường tới Điện Biên đâu chỉ có tấm bản đồ?!
                                    Việt Trì, rạng sáng 4/10/2013
 

Khoảnh khắc Điện Biên - "Bếp Ấm" - Ảnh: Trương Vững

Có một Điện Biên không nói cho ai biết

Mẹ tôi chưa bao giờ kể lại cái thời đi dân công hỏa tuyến ở Điện Biên
Tôi cũng không biết làng mình có bao người đi Điện Biên như mẹ
Chỉ đến khi cần khai trong lý lịch, tôi mới biết những tháng năm tuổi trẻ
Mẹ đã ở Điện Biên gánh gạo cả trong đêm

Mẹ chẳng kể gì nhiều, những người phụ nữ làng tôi từng có mặt ở
Điện Biên
Cũng chẳng kể gì nhiều về gió mưa đèo dốc
Lý lịch tôi khai chỉ mấy dòng vắn tắt
Hơn 8 tháng có mặt ở Điện Biên, mẹ chưa đủ thời gian để hưởng chế
độ gì?

Có chế độ nào cho những cái ngã chúi đầu, loạng choạng khi gánh
gạo bị gió giằng, gió tạt sớm khuya
Chiến sĩ Điện Biên không phải đói mềm người vào chiến dịch
Mẹ lệch cả xương vai, những người phụ nữ làng tôi lệch cả xương vai
đến giờ còn đi lệch
Lệch cả thời con gái cho thăng bằng những cỗ pháo nặng ngàn cân

Trở về từ Điện Biên, mẹ tôi cũng như tất cả những người phụ nữ của
làng
Lại cày cuốc sớm khuya lo làm ra hạt gạo
Lại gồng gánh lệch người trong mưa bão
Như hạt gạo cõng sắn khoai cho hạt gạo chiến trường

Lặng im như mặt trái tấm huân chương cất ở đáy hòm
Mẹ tôi và những người phụ nữ làng tôi không nói cho ai biết
Sao bước lên từ những đôi vai từng bị lệch
Mà lại không biết có một Điện Biên không ghi trong lý lịch bao giờ.

(SH303/05-14)

>>

Chủ Tịch Hồ Chí Minh với chiến dịch Điện Biên Phủ - PHAN SỸ PHÚC

Giữa mùa hoa ban lên thăm Điện Biên - NGUYỄN QUANG HÀ

Võ Nguyên Giáp - Nelson Mandela: Người kích hoạt nhân tâm - NGÔ MINH

Báng súng và cây đàn - HỒ ĐĂNG THANH NGỌC

Trên rừng ban mây trắng vĩnh hằng - NHỤY NGUYÊN

Chiến địa xanh - LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG

“Còn mãi với mùa thu” - một ca khúc trữ tình về vị tướng già - PHẠM THỊ PHƯƠNG THẢO

Mường Phăng - Điện Biên - Nhạc và lời: LÊ PHÙNG

Đôi mắt Điện Biên - Nhạc: LÊ ANH/Thơ:  DU AN